«Nuremberg»: Ο Ράσελ Κρόου ως Χέρμαν Γκέρινγκ στη δίκη που άλλαξε την Ιστορία (pics, vids)

Ογδόντα χρόνια μετά τη Δίκη της Νυρεμβέργης, ο σκηνοθέτης Τζέιμς Βάντερμπιλτ επιστρέφει σε ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια του 20ού αιώνα με την ταινία «Nuremberg», όπου ο Ράσελ Κρόου ενσαρκώνει τον χαρισματικό και επικίνδυνα γοητευτικό Χέρμαν Γκέρινγκ.

Μέσα από την αντιπαράθεσή του με τον ψυχίατρο Ντάγκλας Κέλι, τον οποίο υποδύεται ο Ράμι Μάλεκ, η ταινία εξερευνά το πώς γεννιέται ο φασισμός και τι σημαίνει πραγματικά το «κακό».

Διαβάστε επίσης: Καινούργιου – Κουτσουμπής: Ρομαντικό ταξίδι στο Παρίσι για το ζευγάρι και η ανάρτηση με… νόημα (pics)

Η ιστορική δίκη

Στα τέλη του 1945, λίγο μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η πόλη της Νυρεμβέργης έγινε το σκηνικό της πιο σημαντικής δίκης του αιώνα. Εκεί, για πρώτη φορά, επιχειρήθηκε να λογοδοτήσουν άτομα –και όχι μόνο κράτη– για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Παρά τις πιέσεις ορισμένων συμμάχων να εκτελεστούν οι ναζί ηγέτες χωρίς δίκη, επικράτησε η άποψη ότι η δικαιοσύνη έπρεπε να αποδοθεί μέσα από τον νόμο, όχι με εκδίκηση. Για πολλούς, η Νυρεμβέργη αποτέλεσε το θεμέλιο της διεθνούς έννομης τάξης και της έννοιας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

«Ξέρετε γιατί συνέβη εδώ; Επειδή οι άνθρωποι το άφησαν να συμβεί.»

Από το βιβλίο στη μεγάλη οθόνη

Η ταινία του Βάντερμπιλτ βασίζεται στο βιβλίο του δημοσιογράφου Τζακ Ελ-Χάι, The Nazi and the Psychiatrist, που αφηγείται τη σχέση ανάμεσα στον Γκέρινγκ και τον ψυχίατρο Ντάγκλας Μ. Κέλι. Ο τελευταίος είχε αναλάβει να εκτιμήσει τη διανοητική επάρκεια των κατηγορουμένων πριν από τη δίκη, όμως η επαφή του με τον Γκέρινγκ εξελίχθηκε σε ένα ψυχολογικό παιχνίδι εξουσίας.

Ο Κέλι αναζητούσε ένα κοινό ψυχολογικό νήμα που θα εξηγούσε τα εγκλήματα των ναζί. Αντί για κάποια «αρρώστια του κακού», ανακάλυψε απλούς ανθρώπους που εκμεταλλεύτηκαν τη συγκυρία και τη δίψα τους για δύναμη.

Μια επικίνδυνη οικειότητα

Ο Γκέρινγκ, πιλότος-ήρωας του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και δεύτερος στην ιεραρχία του Ράιχ, εμφανίζεται στην ταινία ως χαρισματικός, ειρωνικός, χειριστικός. Ο Ράσελ Κρόου αποδίδει έναν άνθρωπο που γνωρίζει να μαγνητίζει και να υποτάσσει όσους τον περιβάλλουν, ακόμα και τον ίδιο τον ψυχίατρό του.

Ο Ράμι Μάλεκ, ως Κέλι, προσπαθεί να διατηρήσει επαγγελματική απόσταση, αλλά σταδιακά παρασύρεται στη γοητεία και την ψυχολογική δύναμη του κατηγορούμενου. Η μεταξύ τους χημεία, όπως σημειώνουν οι πρώτες κριτικές, είναι εκρηκτική, γεμάτη ηθικά διλήμματα και στιγμές ανατριχιαστικής οικειότητας.

Στην αίθουσα του δικαστηρίου

Το δεύτερο μέρος της ταινίας μεταφέρει το κοινό μέσα στη δραματική αίθουσα της Δίκης. Ο Γκέρινγκ επιχειρεί να εκμεταλλευτεί τη ρητορική του δεινότητα για να παρουσιάσει τον εαυτό του ως «πατριώτη». Ωστόσο, οι εισαγγελείς –μεταξύ τους ο Μάικλ Σάνον ως Ρόμπερτ Τζάκσον και ο Ρίτσαρντ Ε. Γκραντ ως σερ Ντέιβιντ Μάξγουελ-Φάιφ– τον φέρνουν αντιμέτωπο με τα ντοκουμέντα και, κυρίως, με τις εικόνες των στρατοπέδων συγκέντρωσης που προβλήθηκαν και τότε στο δικαστήριο.

Οι σκηνές αυτές, βασισμένες σε αυθεντικό αρχειακό υλικό, αποτελούν την ηθική κορύφωση της ταινίας: η στιγμή που η φρίκη του Ολοκαυτώματος αποκαλύπτεται απροκάλυπτα μπροστά στους θύτες.

Το τέλος και η τραγική ειρωνεία

Ο Γκέρινγκ καταδικάζεται σε θάνατο δι’ απαγχονισμού, αλλά αυτοκτονεί με κυάνιο τη νύχτα πριν από την εκτέλεσή του. Το πώς βρήκε το δηλητήριο παραμένει αμφιλεγόμενο· ο ίδιος υποστήριξε σε σημείωμα ότι το είχε κρύψει σε βαζάκι με κρέμα μαλλιών.

Η ταινία κλείνει με τη φωνή ενός νεαρού μεταφραστή, Χάουαρντ Τρίεστ (τον υποδύεται ο Λίο Γούνταλ), ενός Γερμανοεβραίου που είχε χάσει συγγενείς στο Άουσβιτς. Καθώς ο Κέλι φεύγει για τις ΗΠΑ, ο Τρίεστ του λέει: «Ξέρετε γιατί συνέβη εδώ; Επειδή οι άνθρωποι το άφησαν να συμβεί.»

Μια φράση που συμπυκνώνει το ερώτημα της συλλογικής ευθύνης – και παραμένει επίκαιρη ακόμη και σήμερα.
Η μοίρα του ψυχίατρου

Ο Ντάγκλας Κέλι έγραψε αργότερα το βιβλίο «22 Cells in Nuremberg» και συνέχισε να εργάζεται ως ψυχίατρος και καθηγητής. Όμως, η ζωή του δεν εξελίχθηκε όπως ονειρευόταν. Απογοητευμένος, αλκοολικός και απομονωμένος, αυτοκτόνησε την Πρωτοχρονιά του 1958, καταπίνοντας κυάνιο – με τον ίδιο τρόπο που είχε πεθάνει ο Γκέρινγκ.

«Ο φασισμός δεν γεννιέται απότομα – γεννιέται όταν οι άνθρωποι σταματούν να αντιδρούν.»

Ένα επίκαιρο κάλεσμα στη μνήμη

Για τον Βάντερμπιλτ, η ταινία δεν είναι μόνο αναδρομή στο παρελθόν, αλλά προειδοποίηση για το παρόν. «Ο φασισμός δεν γεννιέται απότομα», δήλωσε. «Γεννιέται όταν οι άνθρωποι σταματούν να αντιδρούν.»

Η «Nuremberg», που έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ των Χάμπτονς και αναμένεται να κυκλοφορήσει διεθνώς μέσα στο 2026, είναι μια ιστορική και ψυχολογική ταινία-καθρέφτης.

Μια υπενθύμιση ότι η δικαιοσύνη μπορεί να αργεί, αλλά παραμένει το μοναδικό αντίδοτο απέναντι στη λήθη.

Πηγή: in.gr