ΝΑΤΟ: Η Σύνοδος Κορυφής για τα «μάτια» του Τραμπ

Τώρα οι κύριες συζητήσεις θα διαρκέσουν μόλις τρεις ώρες και η δήλωση της Συνόδου Κορυφής μειώνεται σε πέντε παραγράφους, σύμφωνα με πληροφορίες, λόγω των απαιτήσεων του Αμερικανού προέδρου.

Ο Τραμπ είναι ένας από τους 32 ηγέτες της δυτικής αμυντικής συμμαχίας που έρχονται, μαζί με τους επικεφαλής περισσότερων από δώδεκα χωρών εταίρων.

Η ολλανδική αστυνομία έχει οργανώσει τη μεγαλύτερη επιχείρηση ασφαλείας που έχει γίνει ποτέ για την πιο δαπανηρή σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ μέχρι σήμερα, με κόστος 183,4 εκατ. ευρώ.

Ορισμένοι έχουν προτείνει ότι η συντομία της συνόδου κορυφής αποσκοπεί εν μέρει στο να ικανοποιήσει το εύρος προσοχής του Αμερικανού προέδρου και την αποστροφή του για τις μακρές συνεδριάσεις. Όμως, μια συντομότερη σύνοδος κορυφής με λιγότερα θέματα που θα συζητηθούν, το σημαντικότερο, θα βοηθήσει στην απόκρυψη των διαιρέσεων.

Οι αμυντικές δαπάνες

Ο Εντ Άρνολντ, της αμυντικής δεξαμενής σκέψης Rusi, λέει ότι στον Τραμπ αρέσει να είναι ο πρωταγωνιστής της παράστασης και προβλέπει ότι θα μπορέσει να ισχυριστεί ότι ανάγκασε τα ευρωπαϊκά έθνη να δράσουν.

Στην πραγματικότητα δεν είναι ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ που επικρίνει τις αμυντικές δαπάνες των συμμάχων. Αλλά είχε μεγαλύτερη επιτυχία από τους περισσότερους. Ο Κερτ Βόλκερ, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, παραδέχεται ότι σε ορισμένες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν αρέσει ο τρόπος με τον οποίο ο Τραμπ προχώρησε – απαιτώντας από τους συμμάχους να δαπανούν το 5% του ΑΕΠ τους για την άμυνα.

Η Ευρώπη εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει μόνο το 30% των συνολικών στρατιωτικών δαπανών του ΝΑΤΟ. Ο Βόλκερ λέει ότι πολλοί Ευρωπαίοι παραδέχονται τώρα ότι «έπρεπε να το κάνουμε».

Ορισμένα ευρωπαϊκά έθνη έχουν ήδη αυξήσει τις αμυντικές τους δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ τους. Οι περισσότερες είναι οι χώρες που ζουν σε κοντινή απόσταση από τη Ρωσία – όπως η Πολωνία, η Εσθονία και η Λιθουανία.

Δεν είναι μόνο ο Τραμπ που αυξάνει την πίεση. Η εισβολή του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία επιβάλλει την απάντηση.

Αλλά στην πραγματικότητα πολλά μέλη του ΝΑΤΟ θα δυσκολευτούν να ανταποκριθούν στον νέο στόχο. Λίγα δεν έχουν επιτύχει τον στόχο του 2%, που είχε τεθεί πριν από περισσότερο από μια δεκαετία.

Η συμβιβαστική φόρμουλα του Ρούτε είναι οι σύμμαχοι να αυξήσουν τις βασικές αμυντικές τους δαπάνες στο 3,5% του ΑΕΠ, με ένα επιπλέον 1,5% για δαπάνες που σχετίζονται με την άμυνα.

Αλλά ο ορισμός των δαπανών που σχετίζονται με την άμυνα φαίνεται να είναι τόσο ασαφής που μπορεί να καταστεί άνευ νοήματος. Ο Ρούτε λέει ότι θα μπορούσε να περιλαμβάνει το κόστος της βιομηχανίας των υποδομών – την κατασκευή γεφυρών, δρόμων και σιδηροδρόμων. Ο Εντ Άρνολδ, της Rusi, λέει ότι αυτό θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε πιο «δημιουργική λογιστική».

Ακόμη και αν, όπως αναμένεται, εγκριθεί ο νέος στόχος δαπανών, ορισμένα έθνη μπορεί να μην έχουν την πρόθεση να τον επιτύχουν – μέχρι το 2032 ή το 2035. Το χρονοδιάγραμμα είναι ακόμη ασαφές. Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας το έχει ήδη χαρακτηρίσει παράλογο και αντιπαραγωγικό. Ο Σερ Κιρ Στάρμερ δεν ήταν καν σε θέση να πει πότε το Ηνωμένο Βασίλειο θα δαπανήσει το 3% του ΑΕΠ του για την άμυνα. Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου είπε μόνο ότι ήταν μια φιλοδοξία κάποια στιγμή στο επόμενο κοινοβούλιο. Ωστόσο, δεδομένης της δηλωμένης πολιτικής της βρετανικής κυβέρνησης να θέσει το ΝΑΤΟ στο επίκεντρο της αμυντικής πολιτικής του Ηνωμένου Βασιλείου, ο Στάρμερ θα πρέπει να υποστηρίξει το νέο σχέδιο.

Ο πραγματικός κίνδυνος είναι να ερμηνευθεί το αίτημα για αύξηση των αμυντικών δαπανών ως αυθαίρετο, ως συμβολική χειρονομία – ή απλώς ως αποδοχή της πίεσης των ΗΠΑ. Οδηγείται επίσης από τα ίδια τα αμυντικά σχέδια του ΝΑΤΟ για το πώς θα απαντούσε σε μια επίθεση από τη Ρωσία. Ο ίδιος ο Ρούτε έχει πει ότι η Ρωσία θα μπορούσε να επιτεθεί σε χώρα του ΝΑΤΟ εντός πέντε ετών.

Εξελίξεις

Αυτά τα αμυντικά σχέδια παραμένουν μυστικά. Αλλά ο Ρούτε έχει ήδη καθορίσει τι λείπει από τη Συμμαχία. Σε μια ομιλία του νωρίτερα αυτό το μήνα είπε ότι το ΝΑΤΟ χρειάζεται 400% αύξηση της αεροπορικής και πυραυλικής άμυνάς του: χιλιάδες περισσότερα τεθωρακισμένα οχήματα και άρματα μάχης και εκατομμύρια περισσότερα βλήματα πυροβολικού.

Σύμφωναμ με το BBC τα περισσότερα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, δεν πληρούν ακόμη τις δεσμεύσεις τους για τις δυνατότητες του ΝΑΤΟ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Σουηδία σχεδιάζει να διπλασιάσει το μέγεθος του στρατού της και η Γερμανία επιδιώκει να αυξήσει τον αριθμό των στρατευμάτων της κατά 60.000.

Τα σχέδια αναλύουν λεπτομερώς τον τρόπο με τον οποίο η Συμμαχία θα υπερασπιστεί την ανατολική πλευρά της σε περίπτωση εισβολής της Ρωσίας. Σε πρόσφατη ομιλία του, ο επικεφαλής του αμερικανικού στρατού στην Ευρώπη, στρατηγός Κρίστοφερ Ντόναχιου, υπογράμμισε την ανάγκη υπεράσπισης του πολωνικού και λιθουανικού εδάφους κοντά στον ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ. Είπε ότι η Συμμαχία εξέτασε τις υπάρχουσες δυνατότητές της και «συνειδητοποίησε πολύ γρήγορα ότι δεν επαρκούν».

Ωστόσο, παραδόξως, οι συγκεκριμένες συζητήσεις για τη Ρωσία και τον πόλεμο στην Ουκρανία θα είναι υποτονικές. Είναι το ένα μεγάλο ζήτημα που χωρίζει πλέον την Ευρώπη και την Αμερική. Ο Κερτ Βόλερ λέει ότι, υπό τον Τραμπ, οι ΗΠΑ «δεν βλέπουν την ουκρανική ασφάλεια ως ουσιώδη για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, αλλά οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί μας το βλέπουν».

Ο Τραμπ έχει ήδη διαλύσει το ενιαίο μέτωπο του ΝΑΤΟ, καθώς μίλησε με τον Πούτιν και απέκλεισε τη στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία.

Ο Εντ Άρνολντ λέει ότι τα επίμαχα θέματα έχουν αφαιρεθεί από τη Σύνοδο Κορυφής. Όχι μόνο για να αποφευχθεί ο διχασμός με τον Τραμπ. Οι ηγέτες υποτίθεται ότι θα συζητούσαν μια νέα στρατηγική για τη Ρωσία, αλλά αυτό δεν είναι στην ημερήσια διάταξη.

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει προσκληθεί στο δείπνο της Συνόδου Κορυφής, αλλά δεν θα συμμετάσχει στις κύριες συζητήσεις του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου.