ΕΕ: Παραμένει το μισθολογικό χάσμα ανδρών και γυναικών – Το σημαντικό κομμάτι του παζλ που λείπει

Η ευρωπαϊκή ημέρα ίσης αμοιβής μας υπενθυμίζει σχεδόν κάθε χρόνο το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων (gender pay gap) στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και η φετινή επέτειος βρίσκει τον ευρωπαϊκό στόχο για μισθολογική ισότητα μεταξύ ανδρών – γυναικών να μην έχει ακόμη γίνει πράξη, παρά τα βήματα προόδου που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια.

Η υπόσχεση της ισότητας στις αμοιβές παραμένει… ξεθωριασμένη

Οι γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθούν να αμείβονται λιγότερο από τους άνδρες για την ίδια εργασία, με το μέσο μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων στην ΕΕ να ανέρχεται σε 13%. Η πρόοδος είναι σταθερή, αλλά εξακολουθεί να είναι πολύ αργή, με μείωση του χάσματος κατά 2,8 ποσοστιαίες μονάδες σε 10 χρόνια.

Διαρθρωτικές ανισορροπίες

Εννέα στους δέκα Ευρωπαίους –γυναίκες και άνδρες– θεωρούν απαράδεκτο το γεγονός ότι οι γυναίκες αμείβονται λιγότερο από τους άνδρες για την ίδια εργασία. Το μισθολογικό χάσμα είναι ένα σύμπτωμα των διαρθρωτικών ανισορροπιών στην οικονομική εκπροσώπηση, στην πρόσβαση στην εκπαίδευση και στις ευθύνες φροντίδας του νοικοκυριού.

Οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται και να υποτιμούνται σε θέσεις λήψης οικονομικών αποφάσεων. Οι γυναίκες φέρουν δυσανάλογα τα καθήκοντα του νοικοκυριού και της φροντίδας των παιδιών με 7,7 εκατομμύρια να είναι άνεργες λόγω των ευθυνών φροντίδας.

Τον Μάρτιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε τη στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2020-2025, στην οποία καθορίζονται δράσεις για τη μείωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων. Τον Νοέμβριο του 2020, η Επιτροπή ενέκρινε το σχέδιο δράσης 2021-2025 για την ισότητα των φύλων και την ενδυνάμωση των γυναικών στην εξωτερική δράση.

Η πρόταση για τη διαφάνεια των αμοιβών, που εγκρίθηκε στις 4 Μαρτίου 2021, εισάγει μέτρα για να διασφαλιστεί ότι οι γυναίκες και οι άνδρες στην ΕΕ λαμβάνουν ίση αμοιβή για ίση εργασία. Τον Ιούνιο του 2022, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενέκριναν την πρόταση της Επιτροπής για τη βελτίωση των ισορροπιών μεταξύ των φύλων στα διοικητικά συμβούλια των επιχειρήσεων.

Τι δείχνουν τα στοιχεία της Eurostat

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat η μέση μισθολογική ανισότητα μεταξύ των φύλων στην ΕΕ πέρυσι ήταν σημαντικά υψηλή σε Λετονία (19%), Αυστρία (18,3%), Τσεχία (18%), Ουγγαρία (17,8%) και Γερμανία (17,6%). Στην Ελλάδα, το χάσμα μειώθηκε στο 13,6%, είναι όμως ακόμη υψηλότερο από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, ενώ μόνο το Λουξεμβούργο έχει κλείσει την «ψαλίδα» μεταξύ των δύο φύλων.

Άλλες χώρες με μικρότερες μισθολογικές διαφορές μεταξύ των δύο φύλων είναι το Βέλγιο (0,7%), η Ιταλία (2,2%), η Ρουμανία (3,8%), η Μάλτα (5,1%) και η Σλοβενία (3,8%).

«Όλοι ωφελούνται, όταν όλοι είναι ίσοι»

Η Věra Jourová, αντιπρόεδρος για τις Αξίες και τη Διαφάνεια, και η Helena Dalli, Επίτροπος για την Ισότητα, δήλωσαν:

«Ίση εργασία αξίζει ίση αμοιβή: αυτή είναι μια θεμελιώδης αρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η επίλυση της αδικίας του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς αλλαγή των διαρθρωτικών ανισορροπιών στην κοινωνία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή ενέτεινε τις προσπάθειές της για την ισότητα των φύλων και την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της μισθολογικής ανισότητας.

Βρισκόμαστε πλέον στα τελικά στάδια για να δούμε την ισορροπία μεταξύ των φύλων στα διοικητικά συμβούλια των επιχειρήσεων να γίνεται πραγματικότητα σε ολόκληρη την ΕΕ. Έχουμε ήδη θεσπίσει νέα δικαιώματα για τις γυναίκες και τους άνδρες, ώστε να έχουν περισσότερες επιλογές και να μοιράζονται καλύτερα τις ευθύνες φροντίδας και την εργασία. Και βασιζόμαστε στα κράτη μέλη να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους στον τομέα της προσβάσιμης, οικονομικά προσιτής και υψηλής ποιότητας προσχολικής εκπαίδευσης και μακροχρόνιας φροντίδας – μια προϋπόθεση για την υποστήριξη της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας.

Πρέπει να ενδυναμώσουμε τις γυναίκες, ώστε να μπορούν να αξιοποιήσουν το δυναμικό τους.

Ωστόσο, ένα σημαντικό κομμάτι του παζλ λείπει: η διαφάνεια των αμοιβών. Η διαφάνεια συμβάλλει στην εξάλειψη των διακρίσεων μεταξύ των φύλων όσον αφορά τις αμοιβές από την αρχή και δίνει τη δυνατότητα στους εργαζομένους να ασκήσουν το δικαίωμά τους στην ίση αμοιβή για την ίδια εργασία ή για εργασία ίσης αξίας. Καλούμε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εγκρίνουν -χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση- την προτεινόμενη οδηγία για τη διαφάνεια των αμοιβών.

Όλοι ωφελούνται, όταν όλοι είναι ίσοι».