Η δημοκρατία δεν είναι γιορτή

Η καθιερωμένη ετήσια δεξίωση στο Προεδρικό Μέγαρο για την αποκατάσταση της δημοκρατίας, έδωσε πάλι την αφορμή για όλον τον κύκλο των καθιερωμένων φωτογραφιών και των επίσης καθιερωμένων ρεπορτάζ.

Πρωτοτυπία της χρονιάς ίσως η παρεξήγηση που υπήρξε με αφορμή τη φωτογραφία ενός σημαντικού μουσικού, λίγο πριν βάλει και αυτός την επίσημη αμφίεση, που έδωσε την αφορμή για ουκ ολίγα άστοχα σχόλια, μέχρις ότου αποκατασταθεί η αλήθεια.

• Διαβάστε επίσης: Απειλές Ερντογάν κατά Μητσοτάκη: Δεν ξέρει τη Συνθήκη της Λωζάνης, αλλά θα τη μάθει

Προφανώς δεν υπάρχει τίποτα το κακό στο να γίνεται κάθε χρόνο μια δεξίωση στο Προεδρικό Μέγαρο για να τιμηθεί η αποκατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα μας.

Αρκεί να μην ξεχνάμε ότι η ίδια η δημοκρατία είναι ένας συνεχής αγώνας και μια συνεχής προσπάθεια και πως η πραγματική κατάσταση της δημοκρατίας δεν είναι μάλλον η καλύτερη δυνατή.

Προς αποφυγή παρεξηγήσεων: όχι δεν αναφέρομαι σε κάποιον κίνδυνο να ξυπνήσουμε ένα πρωί, το ραδιόφωνο και η τηλεόραση να παίζουν εμβατήρια και να ακούμε ανακοινωθέντα σε παράξενη καθαρεύουσα για το πώς ανέλαβε δράση ο Στρατός.

Ευτυχώς, ως προς αυτήν τη διάσταση οι δημοκρατικοί και κοινοβουλευτικοί θεσμοί στη χώρα μας είναι σε αρκετά καλή κατάσταση.

Ξεφύγαμε επίσης – και ελπίζω για τα καλά – από εκείνη την περίοδο που ανεξαρτήτως τι ζητούσε και είχε ανάγκη η κοινωνία, οι τελικές αποφάσεις ήταν των «Θεσμών» που υπαγόρευαν τα μνημόνια.

Όμως, εάν δημοκρατία δεν είναι απλώς η ύπαρξη κάποιων τυπικών κοινοβουλευτικών διαδικασιών και κάποιων βασικών δικαιωμάτων αλλά μια συνολικότερη διεργασία όπου η κοινωνία συμμετέχει ενεργά, δραστηριοποιείται, εκφράζεται και τελικά συνδιαμορφώνει την πορεία του τόπου, τότε απέχουμε αρκετά από το να μπορούμε να πανηγυρίζουμε για την κατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα μας.

Και οι ευθύνες για αυτό είναι πολλές και όχι από μία μόνο πλευρά.

Έχει ευθύνη ένα μοντέλο διακυβέρνησης όπου η εκάστοτε κυβέρνηση αντιμετωπίζει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία που μπορεί να διαθέτει ως «λευκή επιταγή» να περάσει μέτρα, παραβλέποντας ότι ο διάλογος με την κοινωνία πρέπει να είναι συνεχής, όπως και η προσπάθεια διαμόρφωσης ευρύτερων συναινέσεων.

Έχει ευθύνη ένα μοντέλο αντιπολίτευσης, όπου η εκάστοτε αντιπολίτευση απλώς επενδύει στην αποτυχία και τη φθορά της κυβέρνησης, μια που αυτό θεωρείται ότι θα ανοίξει τον δρόμο για να κερδίσει τις επόμενες εκλογές, παραβλέποντας ότι και η αντιπολίτευση είναι τμήμα της συνολικής δημοκρατικής διαδικασίας και του συνολικού διαλόγου.

Έχουν ευθύνη τα ΜΜΕ όταν λειτουργούν «παραταξιακά» και δεν αντιλαμβάνονται ότι αποτελούν ένα σημαντικό πεδίο για τη διεξαγωγή του δημοκρατικού διαλόγου, όπως και όταν «ξεχνούν» ότι έχουν και έναν διαπαιδαγωγητικό ρόλο.

Έχουμε ευθύνη όλες και όλοι μας, όταν ξεχνούμε ότι η δική μας αδιαφορία και απάθεια είναι μέρος του προβλήματος και ότι οι εύκολοι αφορισμοί του τύπου «όλοι ίδιοι είναι» στο τέλος απλώς διευκολύνουν τους εχθρούς της δημοκρατίας.

Για όλους αυτούς τους λόγους το θέμα δεν είναι να γιορτάζουμε που έχουμε δημοκρατία, αλλά να προσπαθούμε να την κάνουμε όντως πράξη.

Δεν είναι εύκολο, αλλά είναι αναγκαίο, εάν θέλουμε να μην είμαστε συνυπεύθυνοι για το πρόβλημα.