
Στο μεταθανάτιο βιβλίο του με τίτλο Insomnia, ο κιθαρίστας του συγκροτήματος The Band, Ρόμπι Ρόμπερτσον, αναπολεί τις καλές και τις κακές στιγμές του Χόλιγουντ της δεκαετίας του 1970, τότε που ζούσε στο ίδιο σπίτι με τον Μάρτιν Σκορσέζε
Το 1977, ο σκηνοθέτης Μάρτιν Σκορσέζε και ο συγκάτοικός του Ρόμπι Ρόμπερτσον ήταν τόσο στενοί φίλοι που πήγαιναν μαζί στις ιατρικές τους επισκέψεις. Ο Σκορσέζε, ο οποίος είχε πρόσφατα νοσηλευτεί στο νοσοκομείο μετά από κρίση άσθματος, χρειαζόταν ένα check-up. Ο Ρόμπερτσον, κιθαρίστας του συγκροτήματος The Band που κάποτε συνόδευε τον Μπομπ Ντίλαν, ζητούσε μεθακουαλόνη και βάλιουμ.
Ο γιατρός τους μίλησε αυστηρά. «Δεν πρέπει να παίρνετε κοκαΐνη», τους προειδοποίησε. «Πρέπει να παίρνετε μόνο αμφεταμίνες. Είναι πολύ καλύτερες. Αυτό κάνω εγώ όταν χρειάζομαι ενέργεια».
Θυμούμενος τις υπερβολές του Μπομπ Ντίλαν κατά τη διάρκεια της περιοδείας του το 1965, ο Ρόμπερτσον εξέφρασε τις αμφιβολίες του. Ο γιατρός του απέρριψε τις επιφυλάξεις του: «Σπάστε τα στη μέση, αυτό είναι όλο».
«Λοιπόν, ορίστε», θυμάται ο Ρόμπερτσον με ειρωνεία. «Η επίσημη ιατρική συμβουλή του γιατρού γύρω στο 1977».
«Χαμένο σαββατοκύριακο» της γενιάς του «εγώ»
«Είναι δίκαιο να πούμε ότι το Insomnia, το μεταθανάτιο αυτοβιογραφικό βιβλίο του Ρόμπερτσον για την περίοδο του στο Χόλιγουντ στα τέλη της δεκαετίας του ’70, θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρο μόνο αν το παρέδιδαν αυτοπροσώπως ο Τζακ Νίκολσον, η Λάιζα Μινέλι και ένα μοντέλο που ονομάζεται Λόρι» γράφει η Victoria Segal στους Times.
Το πρώτο βιβλίο του Ρόμπερτσον ήταν το Testimony, ο πρώτος τόμος της αυτοβιογραφίας του που εκδόθηκε το 2016, και το νέο του βιβλίο συνεχίζει από εκεί που τελείωσε το πρώτο, εστιάζοντας σε ένα τυπικό «χαμένο Σαββατοκύριακο» της γενιάς του «εγώ» — τον 18μηνο χωρισμό του από τη σύζυγό του, Ντομινίκ, και τα τρία παιδιά τους.
Ο γάμος του Ρόμπερτσον δεν ήταν το μόνο πράγμα που βρισκόταν σε κρίση. Το συγκρότημα The Band διαλυόταν, κάτι στο οποίο συνέβαλε και το γεγονός ότι «τα ναρκωτικά και το αλκοόλ είχαν γίνει τόσο συνηθισμένα όσο το φυστικοβούτυρο και η μαρμελάδα». Ο αδελφικός δεσμός του με τον τραγουδιστή και ντράμερ Λέβον Χελμ είχε αρχίσει να φθείρεται, ενώ ο πιανίστας Ρίτσαρντ Μανουέλ τρόμαξε τον Ρόμπερτσον και τη φίλη του Άρλι απειλώντας να αυτοκτονήσει με ένα όπλο (τελικά, αυτοκτόνησε το 1986).
Όταν ο Ρόμπερτσον έφτασε, ο Σκορσέζε κατάλαβε ότι ήταν «λίγο εκτός εαυτού». Μέχρι το τέλος της βραδιάς, ο κιθαρίστας είχε προσκληθεί να μετακομίσει στο σπίτι του Σκορσέζε, ο οποίος είχε μόλις χωρίσει

Απώλεια ακοής και κρίση πανικού
Ο Ρόμπερτσον ήταν σε καλύτερη κατάσταση -αλλά ελάχιστα καλύτερη. Καθώς πήγαινε στο σπίτι του Σκορσέζε για να συζητήσουν την επική ταινία-συναυλία του συγκροτήματος The Band από το 1976, The Last Waltz (Ραντεβού με τα Αστέρια της Ποπ), με εμφανίσεις των Ντίλαν, Νιλ Γιανγκ και Τζόνι Μίτσελ στην αίθουσα χορού Winterland στο Σαν Φρανσίσκο, ο μουσικός ξαφνικά έχασε την ακοή του σε μια παράξενη κρίση πανικού – ευτυχώς, ήταν προσωρινό.
Όταν ο Ρόμπερτσον έφτασε, ο Σκορσέζε κατάλαβε ότι ήταν «λίγο εκτός εαυτού». Μέχρι το τέλος της βραδιάς, ο κιθαρίστας είχε προσκληθεί να μετακομίσει στο σπίτι του Σκορσέζε, ο οποίος είχε μόλις χωρίσει. Το δίδυμο γρήγορα έγινε «μια νέα, τρελή εκδοχή του The Odd Couple (Ένα Παράξενο ζευγάρι με τον Τζακ Λέμον και τον Γουόλτερ Ματάου).
Αποκαλούσαν τα γλυκά και το κόκκινο κρασί «τη διατροφή των πρωταθλητών». Ο σκηνοθέτης του Νονού, Φράνσις Φορντ Κόπολα, ανησυχούσε τόσο πολύ για την ικανότητά τους να τρέφονται, που τους πλήρωσε έναν ιδιωτικό σεφ
Η διατροφή των πρωταθλητών
Όπως ήταν αναμενόμενο, δεν ακολουθούσαν τον πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Αν και ο σκηνοθέτης, τον οποίο ο Ρόμπερτσον αποκαλούσε «Μαέστρο», δίδασκε στον μουσικό για τον κινηματογράφο με ολονύκτιες προβολές στο home cinema του σπιτιού του και οι δύο διοργάνωναν συχνά βραδιές ροκ — ο Σκορσέζε ήταν μεγάλος θαυμαστής των Sex Pistols — δεν ήταν όλα τόσο θετικά στο σπίτι τους.
Ο Σκορσέζε, σε μια φρενήρη εργασία καθώς ετοιμαζόταν να ξεκινήσει τα γυρίσματα του Raging Bull (Οργισμένο Είδωλο), έβαλε κουρτίνες συσκότισης και ηχομόνωση στο σπίτι, καθιστώντας το «ακούσια ανθεκτικό στην κανονικότητα».
Αποκαλούσαν τα γλυκά και το κόκκινο κρασί «τη διατροφή των πρωταθλητών». Ο σκηνοθέτης του Νονού, Φράνσις Φορντ Κόπολα, ανησυχούσε τόσο πολύ για την ικανότητά τους να τρέφονται, που τους πλήρωσε έναν ιδιωτικό σεφ.

Μέγας γυναικάς
«Ακολούθησε μια παρακμιακή καταιγίδα σεξ, ναρκωτικών και κοτόπουλου chasseur, την οποία περιγράφει με ειλικρίνεια — αν και όχι με υπερβολική χυδαιότητα — ο Ρόμπερτσον. Τα ναρκωτικά είναι κρουστά, ένα είδος στίξης. Το κείμενο είναι γεμάτο παύσεις για «δόση», «γεύση» και «πάρτι» — μόνο και μόνο το να το διαβάζεις ενοχλεί το διάφραγμα της μύτης σου» σχολιάζει η Victoria Segal στους Times.
Είχε σχέσεις με τις ηθοποιούς Ζενεβιέβ Μπιζόλντ, Τιούσντεϊ Ουέλντ και Τζένιφερ Ο’Νιλ.
Σε κάποιο σημείο ήταν τόσο ενθουσιασμένος από τις επιτυχίες του ως γυναικάς που έκανε κίνηση στη Σοφία Λόρεν μπροστά στον σύζυγό της, Κάρλο Πόντι, σε ένα πάρτι (ευτυχώς, απέτυχε όταν η σταρ του κινηματογράφου έφυγε με το αυτοκίνητο με τη συνοδό του Ρόμπερτσον).
Ο Ρόμπερτσον ανησυχούσε συγκινητικά για την ερωτική ζωή του συγκάτοικού του. Η σχέση του Σκορσέζε με τη Λάιζα Μινέλι περιγράφεται ως εξαιρετικά ασταθής, με τον Ρόμπερτσον να περιγράφει τις συνέπειες ενός καυγά σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου ως μια θολή εικόνα από κόκκινο κρασί, σπασμένα γυαλιά και ξαφνικά γέλια.
Παρά το μουσικό παρελθόν του Ρόμπερτσον, το Insomnia είναι πιο πιθανό να ευχαριστήσει τους οπαδούς του «Easy Riders, Raging Bulls», του αμφιλεγόμενου βιβλίου του Πίτερ Μπίσκιντ από το 1998 για το Νέο Χόλιγουντ.
«Παραμείναμε ακριβώς στο όριο της σωματικής κατάρρευσης», γράφει o Ρόμπερτσον, «περνώντας ο ένας στον άλλο τα σπρέι για το άσθμα σαν να ήταν χασίς»
Κουτσομπολιό πρώτης τάξεως
Τα ονόματα πέφτουν με κρότο σαν δίσκος με μαρτίνι σε ένα νυχτερινό κλαμπ του Λος Άντζελες: Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Άντι Γουόρχολ, Γουόρεν Μπίτι (ο οποίος ζητά επίσης από τον Ρόμπερτσον να μείνει μαζί του, προκαλώντας μια γλυκιά ζήλια από τον Σκορσέζε).
Σε μία μόνο σελίδα, ο Ρόμπερτσον και ο Σκοτσέζε περνάνε από μια βραδινή έξοδο στο Λονδίνο με τον Νίκολσον σε μια βραδιά στο σπίτι του Τζορτζ Χάρισον. Μπορεί να είναι ελαφρύ σε λεπτομέρειες, αλλά είναι κουτσομπολιό πρώτης τάξεως, η αφρόκρεμα της δεκαετίας του ’70 αιχμαλωτισμένη στην πιο υπερβολική και παρακμιακή της λαμπρότητα.
Σε ένα σημείο, ο Ρόμπερτσον θυμάται ακόμη και ότι έσωσε τη ζωή του Κιθ Μουν των The Who, αφού ο ντράμερ λιποθύμησε κάνοντας σερφ στο Μαλιμπού φορώντας μια ναζιστική στολή.
Η αϋπνία μπορεί να οδηγήσει σε παλιομοδίτικη ανηθικότητα, ειδικά όταν ο Ρόμπερτσον περιγράφει τη συνάντησή του με τον σπουδαίο Ιάπωνα σκηνοθέτη Ακίρα Κουροσάβα. «Του είπα ότι θα μπορούσα να του δώσω μερικά τηλέφωνα για μερικές ωραίες κοπέλες στο Λος Άντζελες, αν μου έβρισκε μερικές στο Τόκιο».
«Το βιβλίο σώζεται, ωστόσο, από την κρυφή αυτογνωσία του μουσικού, την επίγνωση ότι ο δικός του και ο «Marty» με τον υπερβολικό τρόπο ζωής τους ως εργένηδες οδεύονταν προς το γελοίο» παρατηρεί η Victoria Segal στους Times.
«Παραμείναμε ακριβώς στο όριο της σωματικής κατάρρευσης», γράφει o Ρόμπερτσον, «περνώντας ο ένας στον άλλο τα σπρέι για το άσθμα σαν να ήταν χασίς».
Το είχαν παρακάνει
Το παρατεταμένο πάρτι έληξε όταν ο Ρόμπερτσον — που βρισκόταν στη Νέα Ορλεάνη και παρακολουθούσε έναν αγώνα του Μοχάμεντ Άλι με τον Τζέικ Λαμότα, τον Χάρβεϊ Κέιτελ και τον Ντε Νίρο — έμαθε ότι ο Σκορσέζε είχε υποστεί σοβαρή αναπνευστική κρίση. Συντριμμένος από αγάπη, φόβο και ενοχή, έσπευσε στο νοσοκομείο στο πλευρό του φίλου του, συνειδητοποιώντας ότι το είχαν παρακάνει, ότι είχε έρθει η ώρα να επιστρέψει στη γυναίκα του.
Η φιλία τους όμως άντεξε, και οι πιο συγκινητικές στιγμές αυτού του βιβλίου είναι όταν ο Ρόμπερτσον αποκαλύπτει πόσο σημαντική ήταν η σχέση τους, η αγνότητα της οποίας σβήνει μερικά από τα λιγότερο ευχάριστα υπολείμματά της: «Υπήρχαν στιγμές σε αυτή την περίοδο, σκέφτηκα, που και οι δύο αισθανόμασταν ότι το μόνο που είχαμε ήταν ο ένας τον άλλον».
Ο Ρόμπερτσον πέθανε το 2023 και το Insomnia συνοδεύεται από ένα επίλογο της πρώην συζύγου του, Ντομινίκ (χωρίσαν το 2003). «Αυτό το βιβλίο είναι μια στιγμιαία εικόνα ενός χρόνου και ενός τόπου», γράφει με αγάπη, αλλά μοιάζει περισσότερο με μια ταινία μικρού μήκους, που προβάλλεται από κοντά και προσωπικά στον σκοτεινό χώρο ενός οικιακού κινηματογράφου στο Μπέβερλι Χιλς.
Είναι έντονο, συναρπαστικό, κατά καιρούς παραληρηματικά διασκεδαστικό, αλλά είναι και ανακούφιση όταν ο προβολέας σταματά το φασαριόζικο κροτάλισμά του και μπορείς να βγεις ξανά στο φως ανοιγοκλείνοντας τα μάτια.

*Το Insomnia του Robbie Robertson κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Hutchinson Heinemann.
*Με στοιχεία από thetimes.com



















