
Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξεκαθαρίζει ότι οι αποφάσεις του Διαιτητικού Αθλητικού Δικαστηρίου (CAS) δεν είναι υπεράνω του ευρωπαϊκού δικαίου.
Σε μια ιστορική απόφαση που μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα στη διεθνή αθλητική διαιτησία, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) έκρινε ότι οι αποφάσεις του Διαιτητικού Αθλητικού Δικαστηρίου (CAS) δεν μπορούν να θεωρούνται τελεσίδικες και απαραβίαστες, εφόσον θίγουν θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες που κατοχυρώνονται από το δίκαιο της ΕΕ.
Η απόφαση ανοίγει τον δρόμο ώστε οι εθνικές δικαστικές αρχές να μπορούν να ασκούν ουσιαστικό έλεγχο στις διαιτητικές αποφάσεις που επηρεάζουν άμεσα τους αθλητές και τα σωματεία.
Η υπόθεση ξεκίνησε το 2015, όταν ο βελγικός σύλλογος RFC Seraing τιμωρήθηκε από τη FIFA επειδή είχε συνάψει συμφωνίες με εταιρεία επενδύσεων για την εκχώρηση δικαιωμάτων σε ποδοσφαιριστές (γνωστές ως TPO – third party ownership).
Το CAS επικύρωσε τις κυρώσεις, και το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο της Ελβετίας, που εδρεύει σε χώρα εκτός ΕΕ, απέρριψε την προσφυγή του συλλόγου. Οι βελγικές δικαστικές αρχές, με βάση την έννοια της «δεδικασμένης», αρνήθηκαν να επανεξετάσουν την υπόθεση.
Η απόφαση του ΔΕΕ ήταν σαφής: το CAS, μολονότι λειτουργεί ως το ανώτατο διαιτητικό όργανο στον αθλητισμό, δεν μπορεί να αποκλείει τον έλεγχο από τα δικαστήρια των κρατών μελών της ΕΕ, όταν αυτός είναι απαραίτητος για την προστασία των δικαιωμάτων των εμπλεκομένων. Μάλιστα, επισημάνθηκε ότι, εφόσον οι αθλητικές διαιτησίες επιβάλλονται μονομερώς από διεθνείς οργανισμούς, όπως η FIFA, χωρίς τη δυνατότητα ελεύθερης συναίνεσης, οι αθλητές και οι σύλλογοι πρέπει να έχουν πρόσβαση σε ουσιαστικό και αποτελεσματικό δικαστικό έλεγχο.
Το Δικαστήριο τόνισε ότι ακόμη και αν το πλαίσιο της διαιτησίας επιδέχεται ειδικούς περιορισμούς, αυτοί δεν μπορούν να οδηγούν σε πλήρη αποστέρηση της δικαστικής προστασίας. Οι αποφάσεις του TAS πρέπει να είναι προσβάσιμες στον έλεγχο των εθνικών δικαστηρίων, ενώ τα κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν την υποχρέωση να παραμερίζουν εθνικές ή αθλητικές διατάξεις που εμποδίζουν μια τέτοια προσφυγή.
Η εξέλιξη αυτή αποτελεί σημείο καμπής για τη διακυβέρνηση του παγκόσμιου αθλητισμού, καθώς αναδεικνύει την υπεροχή του δικαίου της ΕΕ έναντι των κλειστών μηχανισμών του διεθνούς αθλητικού συστήματος. Από εδώ και πέρα, οι εθνικοί δικαστές της ΕΕ δεν δεσμεύονται πλέον από την αρχή της τελεσίδικης διαιτητικής απόφασης εάν αυτή προσκρούει στις θεμελιώδεις αρχές του ευρωπαϊκού δικαίου, ιδιαίτερα σε υποθέσεις που άπτονται της ελεύθερης κυκλοφορίας και του ανταγωνισμού.
Πηγή: In.gr