ΗΠΑ: Ανησυχία από τις πρόωρες δωρεές οργάνων – Γιατί ο τύπος DCD είναι επικίνδυνος

Αυστηρότερα κριτήρια στις μεταμοσχεύσεις, μεγαλύτερο χρόνο αναμονής και περισσότερη διαφάνεια ώστε να μην υπονομευθεί η εμπιστοσύνη του κοινού, ζητούν οι ειδικοί στις ΗΠΑ ύστερα από μια σειρά βεβιασμένων λήψεων οργάνων. Ειδικότερα, γίνεται λόγος για την ασφάλεια και την ηθική της DCD (δωρεά έπειτα από κυκλοφορικό θάνατο όπου τα όργανα αφαιρούνται λίγα λεπτά αφότου η καρδιά σταματήσει), η οποία έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια λόγω κυβερνητικών πιέσεων για περισσότερους δότες.

Το 2019 η DCD αντιπροσώπευε περίπου το 13% του συνόλου στις ΗΠΑ και σήμερα έχει φτάσει στο 30%

Σε όλη την Αμερική, πραγματοποιούνται δεκάδες χιλιάδες σωτήριες μεταμοσχεύσεις κάθε χρόνο. Κάθε στάδιο, βασίζεται σε προσεκτικά καθορισμένα πρωτόκολλα για την προστασία τόσο των δωρητών όσο και των ληπτών. Όμως, τελευταία ένας αυξανόμενος αριθμός ασθενών έχει υποστεί πρόωρες ή λανθασμένες προσπάθειες αφαίρεσης οργάνων, κάτι που δείχνει ένα μοτίβο όπου η ανάγκη για περισσότερα ανθρώπινα όργανα υπερβαίνει την ασφάλεια των δωρητών.

Διαβάστε επίσης: Διδακτική νίκη…

Ειδικά, οι δωρεές DCD αποτέλεσαν το 2024 το ένα τρίτο όλων των δωρεών (περίπου 20.000 όργανα), αριθμός τριπλάσιος σε σχέση με πέντε χρόνια νωρίτερα. Μέχρι το 2019, αυτός ο τύπος δωρεάς αντιπροσώπευε περίπου το 13% του συνόλου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σήμερα, έχει αυξηθεί σε περίπου 30%.

Η περίπτωση της 41χρονης Μίστι Χόκινς από την Αλαμπάμα είναι χαρακτηριστική του προβλήματος. Εισήχθη σε νοσοκομείο σε κώμα ύστερα από πνιγμό ενόσω έτρωγε και δεν μπόρεσε να γίνει ανάνηψη. Η οικογένειά της συμφώνησε να την βγάλει από τη μηχανική υποστήριξη και να δωρίσει τα όργανά της μέσω της διαδικασίας DCD. Ωστόσο, προτού ξεκινήσει η αφαίρεση των οργάνων, οι χειρουργοί είδαν την καρδιά της να χτυπά ξανά. Η διαδικασία σταμάτησε αμέσως αλλά ήταν ήδη αργά. Την είχαν κόψει το στέρνο ενώ ήταν ζωντανή…

Μια ανάλογη περίπτωση είναι της Ντανέλα Γκαλέγκος το 2022, μιας άστεγης γυναίκας που νοσηλευόταν σε κρίσιμη κατάσταση στο Albuquerque Presbyterian Hospital. Είχε πέσει σε κώμα και ξύπνησε λίγα λεπτά προτού ξεκινήσει η διαδικασία αφαίρεσης των οργάνων της. Άνοιξε τα μάτια της, έκλαψε και ανταποκρίθηκε στο αίτημα να τα ανοιγοκλείσει. Η ιατρική ομάδα σταμάτησε αμέσως τη διαδικασία, παρά την πίεση από τους συντονιστές των Υπηρεσιών Δωρητών της πολιτείας του Νέου Μεξικού οι οποίοι ισχυρίστηκαν ότι ήταν απλώς θέμα αντανακλαστικών.

«Νιώθω τυχερή, αλλά είναι παράλογο να σκέφτομαι πόσο κοντά ήμουν σε ένα διαφορετικό αποτέλεσμα», δήλωσε η Ντανέλα στους New York Times, η οποία υπέβαλε καταγγελία στο αμερικανικό υπουργείο Υγείας.

Οι προβληματικές δωρεές οργάνων DCD

Το πρόβλημα με τις δωρεές οργάνων DCD είναι ότι οι ασθενείς δεν είναι εγκεφαλικά νεκροί, αλλά σε κώμα και διατηρούνται στη ζωή με μηχανική υποστήριξη. Εάν δεν παρουσιάζουν σημάδια ανάκαμψης, η μηχανική υποστήριξη διακόπτεται και, εάν η καρδιά σταματήσει να λειτουργεί εντός δύο ωρών, τα όργανα θεωρούνται κατάλληλα.

Η δωρεά έπειτα από κυκλοφορικό θάνατο είναι διαφορετική. Η πρόγνωση είναι περισσότερο ζήτημα ιατρικής κρίσης. Πρόκειται για ασθενείς ζωντανούς με κάποια εγκεφαλική δραστηριότητα, αλλά οι γιατροί έχουν αποφασίσει ότι βρίσκονται κοντά στον θάνατο και δεν θα ανακάμψουν. Εάν οι συγγενείς συμφωνήσουν στη δωρεά, οι γιατροί αποσύρουν τη μηχανική υποστήριξη και περιμένουν να σταματήσει η καρδιά του ασθενούς. Αυτό πρέπει να συμβεί μέσα σε μία ή δύο ώρες ώστε τα όργανα να θεωρηθούν βιώσιμα. Μετά την κήρυξη του θανάτου, οι χειρουργοί προχωρούν.

Γιατροί και νοσηλευτές αναφέρουν από την πλευρά τους ότι δέχονται πιέσεις και επίμονες τηλεφωνικές κλήσεις από τους Οργανισμούς Προμήθειας Οργάνων (OPO). Οι συντονιστές τους επιθυμούν να λάβουν συγκατάθεση για τη δωρεά το συντομότερο δυνατόν καθώς ο χρόνος μεταξύ του θανάτου και της λήψης του οργάνου πρέπει να είναι ελάχιστος για να διασφαλιστεί η ποιότητά του. «Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να αποκτήσουν τα όργανα», δήλωσε μια νοσηλεύτρια του Presbyterian Hospital υπό το καθεστώς της ανωνυμίας.

Στη Δυτική Βιρτζίνια, γιατροί έμειναν άφωνοι όταν συντονιστές ζήτησαν από έναν παράλυτο άνδρα, που ξυπνούσε από κατασταλτικά φάρμακα μέσα στην αίθουσα χειρουργείου, να δώσει συγκατάθεση για την αφαίρεση των οργάνων του, αναφέρει το αμερικανικό δημοσίευμα. Εργαζόμενοι σε αρκετές αμερικανικές πολιτείες δήλωσαν ότι είχαν δει συντονιστές να πείθουν νοσοκομειακούς γιατρούς να χορηγήσουν μορφίνη, προποφόλη και άλλα φάρμακα για να επιταχύνουν τον θάνατο πιθανών δωρητών.

Εκκλήσεις για ισορροπία μεταξύ ανάγκης και ασφάλειας

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, περισσότεροι από 103.000 άνθρωποι περιμένουν μεταμόσχευση. Από αυτούς, δεκατρείς χάνουν τη ζωή τους κάθε μέρα. Ένας μόνο δωρητής μπορεί να σώσει έως και οκτώ ζωές και να βελτιώσει τη ζωή για 75 ακόμα. Μπροστά σε αυτά τα νούμερα, η πίεση στο σύστημα παραμένει εξαιρετικά υψηλή, δημιουργώντας μια λεπτή ισορροπία μεταξύ ιατρικής ανάγκης και ασφάλειας των ασθενών.

Μια πρόσφατη ομοσπονδιακή έρευνα, που ξεκίνησε από την περίπτωση ενός άνδρα στο Κεντάκι του οποίου τα όργανα επιδιώχθηκαν παρόλο που εκείνος κουνούσε το κεφάλι του και μάζευε τα γόνατά του στο στήθος, διαπίστωσε ότι ο OPO της πολιτείας αγνόησε σημάδια αυξανόμενης συνείδησης σε 73 πιθανούς δωρητές. Οι περισσότεροι από αυτούς τους ασθενείς τελικά πέθαναν, οπότε είναι αδύνατο να γνωρίζουμε τι ακριβώς βίωσαν.

Πλέον, αρκετοί γιατροί, βιοηθικοί και οργανώσεις δωρεάς οργάνων εργάζονται ώστε να διασφαλιστεί η εμπιστοσύνη του κοινού στις μεταμοσχεύσεις. Μερικοί ζητούν να αυξηθεί ο ελάχιστος χρόνος αναμονής μετά την παύση της καρδιάς από πέντε σε δέκα λεπτά, προτού κηρυχθεί ο θάνατος και ξεκινήσει η λήψη οργάνων. Άλλοι προτείνουν να υπάρχουν περισσότερα βήματα επαλήθευσης, όπως ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (EEG) για την επιβεβαίωση της πλήρους απουσίας εγκεφαλικής δραστηριότητας.

Υπάρχουν επίσης εκκλήσεις για μεγαλύτερη διαφάνεια. Οικογένειες δωρητών ζητούν να λαμβάνουν πλήρεις και ειλικρινείς εξηγήσεις σε περιπτώσεις όπου η δωρεά δεν προχωρά, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν ασυνήθιστα ιατρικά συμβάντα.

MUST READ

Νέα δεδομένα για ΜακΚόρμακ και Ολυμπιακό – Η «δικλείδα» που μπορεί να επαναφέρει τον Αμερικανό στο προσκήνιο (vids)

Η υπόθεση Χόκινς έχει ήδη γίνει σημείο αναφοράς σε συνέδρια ιατρικής ηθικής. Κάποιοι την βλέπουν ως προειδοποίηση για το πώς η πίεση να αυξηθεί η διαθεσιμότητα οργάνων μπορεί να φέρει το σύστημα στα όριά του. Για τη μητέρα της, όμως, το ζήτημα δεν είναι πολιτικό ή θεσμικό, αλλά βαθιά προσωπικό: «Δεν μπορώ να την φέρω πίσω, αλλά μπορώ να μιλήσω για να βεβαιωθώ ότι αυτό δεν θα συμβεί ποτέ ξανά σε κάποιον άλλον».