Τεχνητή νοημοσύνη: Ανθρώπινες υπερδυνάμεις στην εποχή της νέας τεχνολογικής επανάστασης

Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) έχει εισέλθει στη δημόσια ζωή με μια μετασχηματιστική δύναμη. Σε όλο τον κόσμο, οι κυβερνήσεις αναπτύσσουν αλγοριθμικά συστήματα για τη βελτίωση των υπηρεσιών, τη βελτιστοποίηση των αποφάσεων και την πρόβλεψη των κοινωνικών αναγκών.

Στην πραγματικότητα, η AI παρέχει στους θεσμούς, και σε εκείνους που τους ηγούνται, ένα είδος τεχνολογικής «υπερδύναμης»: Την ικανότητα επεξεργασίας τεράστιου όγκου δεδομένων σε δευτερόλεπτα, αυτοματοποίησης πολύπλοκων εργασιών, πρόβλεψης της συμπεριφοράς των πολιτών και ανίχνευσης μοτίβων αόρατων στο ανθρώπινο μάτι.

Διαβάστε επίσης: Αταμάν: «Δεν ύψωσα τις γροθιές μου από σεβασμό στους φίλους μου στην Ελλάδα, αυτός που έγραψε «κανένα έλεος», απολύθηκε»

Αυτές οι δυνατότητες είναι ιδιαίτερα πολύτιμες σε περιόδους αβεβαιότητας και θεσμικής πίεσης. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, για παράδειγμα, ορισμένες κυβερνήσεις χρησιμοποίησαν μοντέλα AI για την ανίχνευση αλυσίδων μετάδοσης, την κατανομή πόρων υγειονομικής περίθαλψης και την πρόβλεψη επιδημιών – αποδεικνύοντας την πρακτική δυναμική της μηχανικής μάθησης σε κρίσιμα για τη ζωή πλαίσια.

Πέρα από την υγεία, η AI έχει εφαρμοστεί για την επισήμανση παρατυπιών στις προμήθειες, την πρόβλεψη βλαβών σε υποδομές και την εξατομίκευση των δημόσιων υπηρεσιών.

Σε αυτό το πλαίσιο, αρκετοί ειδικοί έχουν περιγράψει πώς αυτές οι τεχνολογικές υπερδυνάμεις θα μπορούσαν να εφαρμοστούν στον δημόσιο τομέα. Ακολουθούν μερικές από τις προτάσεις που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη και θα μπορούσαν να ενδυναμώσουν τους δημόσιους υπαλλήλους σε αυτήν τη νέα εποχή.

1. Αντίληψη κινδύνων, ευκαιριών και αναγκών μέσω αναλυτικών στοιχείων σε πραγματικό χρόνο.
2. Συστήματα υποστήριξης αποφάσεων που επιτρέπουν ταχύτερες και ακριβέστερες επιλογές.
3. Επέκταση της εμβέλειας και της ανταπόκρισης των δημόσιων θεσμών.
4. Προσαρμογή μηνυμάτων για ποικίλα κοινά με εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης.
5. Αυτοματοποίηση γραφειοκρατικών εργασιών ρουτίνας.
6. Ανίχνευση και αντιμετώπιση προκαταλήψεων στα συστήματα αποφάσεων.
7. Πρόβλεψη κοινωνικών τάσεων για την καθοδήγηση του προληπτικού σχεδιασμού πολιτικής.

Αυτές οι ικανότητες ήδη αναδιαμορφώνουν τον τρόπο οργάνωσης και παροχής των δημόσιων υπηρεσιών. Ωστόσο, ένας ανεπαίσθητος κίνδυνος έγκειται στον σημερινό ενθουσιασμό για την τεχνολογία: υποθέτοντας ότι αυτές οι ικανότητες μπορούν να αντικαταστήσουν τις βαθιά ανθρώπινες δυνάμεις που καθοδηγούσαν εδώ και καιρό τη δημόσια υπηρεσία – ενσυναίσθηση, ηθική κρίση, πολιτική φαντασία, ενεργητική ακρόαση και μια σταθερή δέσμευση για το δημόσιο καλό. Αυτές είναι ανθρώπινες υπερδυνάμεις – απαραίτητες ιδιότητες που κανένας αλγόριθμος δεν μπορεί να αναπαράγει.

Ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν, δε, πως η τεχνητή νοημοσύνη κάνει περισσότερα από το να επιταχύνει τη γνώση: αναδιαμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε την αιτιότητα, την πραγματικότητα και την αλήθεια. Όμως, ενώ μπορεί να υποστηρίξει καλύτερα τεκμηριωμένες αποφάσεις, δεν μπορεί να αναλάβει την ηθική ευθύνη που στηρίζει τις δημόσιες επιλογές. Η δικαιοσύνη και η αξιοπρέπεια πρέπει να ερμηνεύονται και να υπερασπίζονται ενεργά – από τους ανθρώπους.

Η εμπιστοσύνη στους δημόσιους θεσμούς δεν θα εξαρτηθεί μόνο από την τεχνική ακρίβεια, αλλά από τη διαφάνεια, την λογοδοσία και τα ηθικά πρότυπα όσων αναπτύσσουν την τεχνολογία. Οι αλγόριθμοι δεν παρέχουν νομιμότητα. Οι άνθρωποι την παρέχουν.

Η ένταση μεταξύ του τεχνικού και του ανθρώπινου δεν είναι καινούργια – αλλά είναι πιο επείγουσα. Στη δημόσια διοίκηση, όπου η νομιμότητα απορρέει όχι μόνο από την αποτελεσματικότητα αλλά και από την αντιληπτή δικαιοσύνη και την εμπιστοσύνη των πολιτών, ο κίνδυνος είναι η υπερβολική ανάθεση κρίσης στις μηχανές. Οι δημόσιοι υπάλληλοι παραμένουν απαραίτητοι ως ηθικοί παράγοντες – ερμηνεύοντας την πολυπλοκότητα και εξισορροπώντας τα ανταγωνιστικά συμφέροντα με αίσθημα δικαιοσύνης και ευθύνης.

Αυτή η πρόκληση είναι ταυτόχρονα και μιαν ευκαιρία: ενσωμάτωσης της τεχνητής νοημοσύνης με τρόπους που ενισχύουν τα ανθρώπινα δυνατά σημεία αντί να τα αντικαθιστούν. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να προσφέρει αποτελεσματικότητα και διορατικότητα, αλλά μόνο οι δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν να λειτουργήσουν με ενσυναίσθηση σε μια κοινότητα, με συμπόνια κόντρα στην αδικία ή σύνεση όταν οι νόμοι και οι αξίες έρχονται σε σύγκρουση.

Αυτές είναι οι ανθρώπινες υπερδυνάμεις που πρέπει να ενισχυθούν στην ψηφιακή εποχή. Δεν είναι απλώς τεχνικές δεξιότητες, αλλά ηθικές, συναισθηματικές και πολιτικές ικανότητες που διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούμε τα εργαλεία που δημιουργούμε. Καθώς η πρόσβαση στην τεχνητή νοημοσύνη γίνεται ευρέως διαδεδομένη, αυτό που θα διακρίνει μια καλή δημόσια υπηρεσία είναι η κρίση, ο σκοπός και η ηθική που καθοδηγούν την ανάπτυξή της.

Ο στόχος δεν είναι να επιλέξουμε μεταξύ τεχνητής και ανθρώπινης νοημοσύνης, αλλά να συνδυάσουμε και τα δύο με σύνεση. Οι πιο πολύτιμες δεξιότητες στις μελλοντικές οικονομίες θα είναι οι υβριδικές: η συστημική σκέψη, η δημιουργική επίλυση προβλημάτων, η συναισθηματική νοημοσύνη και η συνεργατική ηγεσία.

Χωρίς αυτό, η καινοτομία κινδυνεύει να απομακρυνθεί από το δημόσιο συμφέρον που ισχυρίζεται ότι υπηρετεί.

Εν ολίγοις: Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να μας δώσει ταχύτητα, κλίμακα και ακρίβεια. Μόνο οι ανθρώπινες υπερδυνάμεις μάς παρέχουν σκοπό, ηθική κατεύθυνση και πολιτική νομιμότητα. Το μέλλον των δημόσιων θεσμών δεν θα εξαρτηθεί μόνο από το πόσο καλά υιοθετούν τις αναδυόμενες τεχνολογίες, αλλά και από το πόσο σοφά τις συνδυάζουν με τα διαχρονικά πλεονεκτήματα της ανθρώπινης κρίσης.

MUST READ

Για το 3/3 ο Ολυμπιακός κόντρα στον Πανσερραϊκό

Η τεχνολογία δεν πρέπει να αντικαθιστά αυτό που μας κάνει ανθρώπους – θα πρέπει να το ενισχύει. Σε έναν κόσμο όπου οι αλγόριθμοι μπορούν να προβλέπουν, εξακολουθεί να εναπόκειται στους δημόσιους υπαλλήλους να αποφασίσουν. Πρέπει να το κάνουν ολοένα και περισσότερο με σοφία, ενσυναίσθηση και ακεραιότητα – τις πραγματικές υπερδυνάμεις της εποχής μας.