Τι ισχύει με τους νέους κανονισμούς της UEFA και πώς επηρεάζουν οικονομικά των ομάδων

Τα πρώτα χρόνια εφαρμογής των νέων Κανονισμών Οικονομικής Βιωσιμότητας της UEFA (Financial Sustainability Regulations – FSR) φαίνεται πως έχουν ήδη αρχίσει να φέρνουν αποτελέσματα.

Παρότι η προηγούμενη δεκαετία υπό το πλαίσιο του Financial Fair Play είχε οδηγήσει σε μια πιο υγιή οικονομική εικόνα για τα ευρωπαϊκά κλαμπ, η πανδημία ανέκοψε τη δυναμική ανάπτυξης, επιφέροντας ξανά μεγάλες απώλειες. Από το 2022, ωστόσο, η UEFA επανέρχεται με ένα πιο στιβαρό σύστημα που στοχεύει όχι μόνο στην κερδοφορία αλλά και στη συνολική οικονομική σταθερότητα.

Διαβάστε επίσης: Η απόφαση για τον Ματίας Λεσόρ: Οι ειδικοί γιατροί και το χρονοδιάγραμμα της επιστροφής

Οι FSR βασίζονται σε τρεις πυλώνες — φερεγγυότητα, σταθερότητα και έλεγχο κόστους — και ήδη δείχνουν να ενθαρρύνουν μεγαλύτερη οικονομική πειθαρχία. Με βάση τα οικονομικά δεδομένα από 24 κορυφαίους συλλόγους της Ευρώπης, ανάμεσά τους οι Ρεάλ Μαδρίτης, Μπάγερν Μονάχου, Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Παρί Σεν Ζερμέν, Γιουβέντους, Μίλαν, Ίντερ, Άγιαξ, Πόρτο, Μπενφίκα και Σέλτικ, η συνολική εικόνα είναι εμφανώς βελτιωμένη. Από το 2022/23 έως το 2024/25, το συνολικό καθαρό αποτέλεσμα αυτών των συλλόγων μεταστράφηκε από μέσο όρο ζημιών 296 εκατ. ευρώ σε μέσο κέρδος 100 εκατ. ευρώ — μια θεαματική μεταστροφή σχεδόν 400 εκατομμυρίων.

Η βελτίωση είναι ευρεία: η Γιουβέντους και η Παρί Σεν Ζερμέν μείωσαν θεαματικά τις ζημιές τους, ενώ η Ίντερ παρουσίασε την πρώτη της κερδοφόρα χρονιά στον 21ο αιώνα. Παρά τις διαφοροποιήσεις ανά πρωτάθλημα, η γενική τάση είναι κοινή — οι ζημιές μειώνονται, οι ισολογισμοί σταθεροποιούνται, και η οικονομική βάση των συλλόγων γίνεται πιο ανθεκτική.

Ο κύριος μοχλός αυτής της βελτίωσης είναι η αύξηση των εσόδων. Οι μέσες λειτουργικές απολαβές των 24 συλλόγων ανέβηκαν από 298 εκατ. ευρώ το 2022/23 σε 362 εκατ. ευρώ το 2024/25 — αύξηση περίπου 21%. Οι κορυφαίες ομάδες ενισχύουν τη θέση τους μέσω εμπορικών συνεργασιών και διεθνούς branding, ενώ η ανακαίνιση και εκσυγχρονισμός γηπέδων, όπως το νέο Σαντιάγο Μπερναμπέου, έχει οδηγήσει σε θεαματικά αποτελέσματα: αύξηση εσόδων της Ρεάλ Μαδρίτης κατά 43%.

Παράλληλα, οι νέες διοργανώσεις όπως η αναμορφωμένη έκδοση του Champions League και το νέο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων συνεισφέρουν σημαντικά. Η Μπολόνια, για παράδειγμα, είδε τα έσοδά της να αυξάνονται κατά 141% ύστερα από την πρόκρισή της στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις — απόδειξη ότι η συμμετοχή σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις αποτελεί καθοριστικό παράγοντα ανάπτυξης.

Η βελτίωση δεν οφείλεται μόνο στις μεταγραφές. Όταν συνυπολογίζονται οι πωλήσεις παικτών, τα συνολικά έσοδα αυξήθηκαν κατά 23%, όμως η βασική ώθηση προήλθε από τη σταθερή ενίσχυση των επαναλαμβανόμενων λειτουργικών εσόδων, που θεωρείται πιο υγιής δείκτης προόδου. Παράλληλα, η εισαγωγή του λόγου κόστους ομάδας — που περιορίζει τις δαπάνες για μισθούς, μεταγραφές και μάνατζερ στο 70% των εσόδων — έχει αρχίσει να ενισχύει την οικονομική αυτοσυγκράτηση.

Η εικόνα δείχνει ότι οι κορυφαίες ομάδες της Ευρώπης επιστρέφουν σε ένα ισορροπημένο μοντέλο ανάπτυξης. Οι πρώτες τρεις σεζόν του νέου πλαισίου συνοδεύονται από σαφείς δείκτες ανάκαμψης, μεγαλύτερη ευθυγράμμιση δαπανών και εσόδων, καθώς και ενδείξεις πως το ποδόσφαιρο αποκτά μια πιο σταθερή οικονομική βάση. Η θετική πορεία ενισχύει την αξιοπιστία του αθλήματος στα μάτια των θεσμικών επενδυτών, αυξάνοντας την αξία και τη βιωσιμότητα των συλλόγων σε βάθος χρόνου.

Ο δρόμος για πλήρη σταθεροποίηση μπορεί να είναι μακρύς, όμως η τάση είναι ξεκάθαρη: το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο μαθαίνει να ζει εντός των ορίων του — και αυτό, ίσως, είναι η μεγαλύτερη νίκη που θα μπορούσαν να χαρίσουν οι νέοι κανονισμοί της UEFA.

Οι κανονισμοί της UEFA για τη χρηματοοικονομική βιωσιμότητα, που εφαρμόστηκαν πιλοτικά από το 2010 και πιο πρόσφατα με νέα μορφή από το 2022, στοχεύουν στην ενίσχυση της οικονομικής υγείας των ευρωπαϊκών ποδοσφαιρικών συλλόγων.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι από το 2009, όπου το συνολικό καθαρό αποτέλεσμα των ευρωπαϊκών συλλόγων παρουσίαζε ζημιές ύψους 1,6 δισεκατομμυρίων ευρώ, η κατάσταση έχει αλλάξει δραστικά. Μέχρι το 2018, οι συνολικές ζημιές έχουν μετατραπεί σε κέρδη περίπου 140 εκατομμυρίων ευρώ, δείχνοντας μια γενική βελτίωση στη διαχείριση και την κερδοφορία.

Οι νέοι κανονισμοί της UEFA, βασισμένοι σε τρεις πυλώνες—την ασφάλεια/τη φερεγγυότητα, τη σταθερότητα και τον έλεγχο κόστους—θέτουν το ερώτημα της βιωσιμότητας των συλλόγων υπό το μικροσκόπιο. Ο στόχος είναι όχι μόνο η αποτροπή υπέρμετρων χρεών, αλλά και η καλλιέργεια πιο υγιεινών οικονομικών μοντέλων, που θα μπορούν να διατηρούνται μακροπρόθεσμα.

Ειδικά μέτρα και επιπτώσεις

1. Πυλώνας της φερεγγυότητας (solvency): Απαιτεί την αποπληρωμή όλων των υποχρεώσεων μέχρι συγκεκριμένες ημερομηνίες. Ταυτόχρονα, ελέγχει το αν οι ομάδες καταναλώνουν περισσότερα από όσα παράγουν, διασφαλίζοντας μια βιώσιμη ροή εσόδων και εξόδων.

2. Πυλώνας της σταθερότητας: Ορίζεται ότι τα έσοδα και τα έξοδα των συλλόγων δεν μπορούν να διαφέρουν σημαντικά σε βάθος τριετίας, με στόχο την αποφυγή συσσώρευσης ζημιών. Βελτιώσεις περιλαμβάνουν διευρημένο όριο διακυμάνσεων (από 30 σε 60 εκατομμύρια ευρώ) και προϋποθέσεις για ιδιωτική συμμετοχή με ίδια κεφάλαια, ώστε να στηριχθούν επενδύσεις σε υποδομές και ακαδημίες.

3. Έλεγχος κόστους ( squad cost rule):Για πρώτη φορά, επιβάλλεται περιορισμός στο συνολικό κόστος της ομάδας (μισθοί, μεταγραφές, αμοιβές μάνατζερ), που δεν μπορεί να υπερβαίνει το 70% των εσόδων του συλλόγου. Η εφαρμογή θα είναι σταδιακή (90% το 2023/24, 80% το 2024/25, 70% το 2025/26), με κυρώσεις και ποινές σε περίπτωση υπέρβασης.

Αριθμητικά δεδομένα και αποτελέσματα

– Οι 24 κορυφαίοι ευρωπαϊκοί σύλλογοι, ανάμεσα σε αυτούς η Ρεάλ Μαδρίτης, Μπάγερν, Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Παρί Σεν Ζερμέν, Γιουβέντους και Άγιαξ, παρουσίασαν συνολική βελτίωση από το -296 εκατομμύρια ευρώ το 2022/23 σε +100 εκατομμύρια το 2024/25.
– Τα λειτουργικά έσοδα αυξήθηκαν από 298 σε 362 εκατομμύρια ευρώ, με την Ρεάλ να σημειώνει αύξηση 43%, κι η Μπολόνια να καταγράφει 141% αύξηση λόγω προκρίσεων σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις.
– Τα συνολικά έσοδα (με μεταγραφές) ανήλθαν σε 398 εκατ. ευρώ το 2024/25, από 323 εκατ. το 2022/23, με την αύξηση να προέρχεται κυρίως από τα σταθερά έσοδα, ενώ οι πωλήσεις παικτών σημείωσαν μικρό μέρος αυτής της ανάπτυξης.

Αλλαγές στη δομή εξόδων και μισθών

MUST READ

Οι 48 ώρες για τον Μόντε Μόρις: Τι σημαίνει η διορία για τον Αμερικανό και πώς μπορεί να εμπλακεί με… Ολυμπιακό και Euroleague (vids)

Οι νέοι κανόνες που περιορίζουν το κόστος του 70% των εσόδων έχουν ήδη επηρεάσει τις επιλογές των συλλόγων, που καλούνται να διαχειριστούν πιο συγκροτημένα τους προϋπολογισμούς τους. Παράλληλα, οι κυρώσεις για παραβάσεις περιλαμβάνουν τόσο οικονομικές ποινές όσο και μπλοκάρισμα από ευρωπαϊκές διοργανώσεις, ενώ η διαφάνεια και η λογοδοσία ενισχύονται σημαντικά.
Τα δεδομένα δείχνουν ότι η εφαρμογή των FSR έχει ήδη αρχίσει να πετυχαίνει τους στόχους της: μείωση ζημιών, ενίσχυση της κερδοφορίας, μεγαλύτερη οικονομική αυτονομία των συλλόγων και συγκράτηση του κόστους.