Κορωνοϊός: Γιατί πρέπει να δράσουμε τώρα! – Δείτε πίνακες για το πώς εξαπλώνεται ο ιός

ο παρόν άρθρο αποτελεί μετάφραση άρθρου του Tomas Pueyo. Η μετάφραση είναι προϊόν συνεργασίας του Χρήστου Μωυσή, φοιτητή (6 έτους) Ιατρικής και του Γιάννη Μπούρδαλη φοιτητή (6 έτους) Ιατρικής Σχολής και απόφοιτο του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ

Με τις τελευταίες εξελίξεις σχετικά με τον Κοροναϊό, μάλλον είναι πολύ δύσκολο να αποφασίσουμε τι πρέπει να κάνουμε σήμερα. Είναι σωστό να αναμένουμε περισσότερες πληροφορίες; Να δράσουμε άμεσα; Πώς όμως;

Σε αυτό το άρθρο, θα καλύψουμε τα παρακάτω ζητήματα, με πολλά διαγράμματα, δεδομένα, μοντέλα και πλήθος πηγών:

Πόσα κρούσματα κοροναϊού προβλέπεται ότι θα υπάρξουν σε μια περιοχή;

Τι θα συμβεί εάν αυτή η πρόβλεψη για τα κρούσματα γίνει πραγματικότητα;
Τι πρέπει να κάνουμε σε αυτή την περίπτωση;
Πότε ακριβώς πρέπει να δράσουμε;

Τα συμπεράσματα που βγάλετε διαβάζοντας αυτό το άρθρο πιθανότητα θα είναι τα εξής:

Ο κοροναϊός έρχεται σε όλους μας.
Έρχεται με εκθετικό ρυθμό: Σταδιακά στην αρχή, και μετά ξαφνικά αυξάνεται πολύ γρήγορα.
Είναι ζήτημα ημερών. Ίσως μόνο μιας εβδομάδας ή δύο.
Όταν έρθει, το σύστημα υγείας θα υπερφορτωθεί.
Οι συμπολίτες μας θα νοσηλεύονται στους διαδρόμους.
Οι εργαζόμενοι του τομέα υγείας θα εξαντληθούν, ή θα πάθουν υπερκόπωση. Μερικοί ίσως πεθάνουν.
Θα πρέπει να αποφασίσουν ποιός ασθενής θα λάβει οξυγόνο και ποιός θα πεθάνει.
Ο μόνος τρόπος να αποτραπεί αυτό το σενάριο είναι ο περιορισμός των κοινωνικών επαφών (ο αγγλικός όρος είναι social distancing) σήμερα. Όχι αύριο. Σήμερα.

Το τελευταίο σημαίνει κάθε άνθρωπος να παραμένει σπίτι του όσο περισσότερο μπορεί, ξεκινώντας από τώρα.

Κάθε πολιτικός, δημοτικός σύμβουλος, ή επιχειρηματίας, έχει την δύναμη αλλά και την ευθύνη να το αποτρέψει.

Μπορεί σήμερα να υπάρχει φόβος: Τι θα συμβεί αν αντιδράσω υπερβολικά; Θα με κοροϊδέψουν; Θα θυμώσουν μαζί μου; Θα φαίνομαι ηλίθιος; Δεν είναι καλύτερο να περιμένω πρώτα τους υπόλοιπους να δράσουν; Θα πλήξω την οικονομία τόσο πολύ;

Αλλά σε 2–4 εβδομάδες, όταν όλος ο πλανήτης θα είναι σε καραντίνα, όταν οι λίγες ημέρες “κοινωνικής απομόνωσης” θα έχουν σώσει ζωές, κανείς δεν θα επικρίνει αυτήν την επιλογή: Αντιθέτως θα υπάρχει ευγνωμοσύνη που πάρθηκε η σωστή απόφαση.

Οκ, ας ξεκινήσουμε.

1. Πόσα κρούσματα Κοροναϊού θα υπάρξουν σε μια περιοχή;
Ποια είναι η εικόνα παγκοσμίως αυτή τη στιγμή;’
διάγραμμα
Στην Κίνα, ο συνολικός αριθμός των κρουσμάτων αυξήθηκε εκθετικά, μέχρι που η μετάδοση του ιού αναχαιτίστηκε. Σε επόμενο στάδιο όμως, ο ιος μεταδόθηκε στο εξωτερικό, και τώρα πρόκειται για πανδημία την οποία κανείς δεν μπορεί να σταματήσει.

Μέχρι σήμερα, αυτό οφείλεται κυρίως στην Ιταλία, στο Ιραν και στη Νότια Κορέα:

Υπάρχουν τόσα κρούσματα στην Νότια Κορέα, την Ιταλία και την Κίνα, που είναι δύσκολο να δούμε τις υπόλοιπες χώρες. Ας εστιάσουμε όμως στην κάτω δεξιά γωνία.

Υπάρχουν δεκάδες χώρες με εκθετικούς ρυθμούς αύξησης των κρουσμάτων. Μέχρι σήμερα, οι περισσότερες ανήκουν στη Δύση.

Εάν συνεχιστεί η αύξηση με αυτό το ρυθμό για μία εβδομάδα, το αποτέλεσμα είναι αυτό:

Εάν θέλετε να καταλάβετε τι πρόκειται να συμβεί, ή πώς να το αποτρέψετε, πρέπει να ερευνήσουμε τις περιπτώσεις κρατών που έχουν ήδη περάσει από αυτό το στάδιο: Την Κίνα, τις Ανατολικές χώρες με εμπειρία στην πανδημία του SARS, και την Ιταλία.

Κίνα

Αυτό είναι ένα από τα σημαντικότερα διαγράμματα.

Απεικονίζει με πορτοκαλί ιστογράμματα (μπάρες) τον ημερήσιο επίσημο αριθμό κρουσμάτων στην επαρχία Hubei: Πόσα άτομα διαγνώστηκαν εκείνη τη μέρα.
Τα γκρι ιστογράμματα δείχνουν τον αριθμό των πραγματικών ημερησίων κρουσμάτων κοροναϊού. Είναι σημαντικό να τονίσουμε πως εκείνη τη χρονική στιγμή δεν ήταν γνωστός ο αριθμός τους. Μπορούμε να τα υπολογίσουμε μονάχα κοιτώντας προς τα πίσω.
Άρα τα πορτοκαλί ιστογράμματα δείχνουν όσα γνώριζαν οι αρχές, και τα γκρι αυτό που πραγματικά συνέβαινε.

Στις 21 Ιανουαρίου, ο αριθμός των νέων διαγνωσμένων κρουσμάτων εκτοξεύεται: Υπάρχουν περίπου 100 νέα κρούσματα. Στην πραγματικότητα, υπήρχαν 1,500 νέα κρούσματα εκείνη τη μέρα, τα οποία αυξάνονταν με εκθετικό ρυθμό. Ωστόσο οι αρχές δεν το γνώριζαν. Αυτό που γνώριζαν ήταν πως ξαφνικά υπήρχαν 100 νέες περιπτώσεις αυτής της νέας ασθένειας.

Δύο μέρες αργότερα, οι αρχές έβαλαν σε καραντίνα την πόλη Wuhan (πρωτεύουσα της επαρχίας). Σε εκείνο το σημείο, ο αριθμός των νέων διαγνωσμένων κρουσμάτων ημερησίως άγγιζε το 400. Σημειώστε αυτό τον αριθμό: Αποφάσισαν να κλείσουν την πόλη με μονάχα 400 νέα κρούσματα σε μια μέρα. Στην πραγματικότητα, υπήρχαν 2,500 νέα κρούσματα, αλλά δεν το γνώριζαν.

Την επόμενη μέρα, 15 ακόμη πόλεις στην επαρχία Hubei μπήκαν σε καραντίνα.

Δείτε το γκρι διάγραμμα μέχρι τις 23 Ιανουαρίου, όταν η πόλη Wuhan μπαίνει σε καραντίνα: αυξάνεται εκθετικά. Τα πραγματικά κρούσματα εκτοξεύονται. Μόλις η πόλη κλείνει, τα κρούσματα μειώνονται. Στις 24 Ιανουαρίου, όταν ακόμη 15 πόλεις μπαίνουν σε καραντίνα, ο πραγματικός αριθμός κρουσμάτων (γκρι) αρχίζει να φρενάρει. Δύο μέρες μετά, τα πραγματικά κρούσματα φτάνουν το μέγιστο, και έκτοτε μειώνονται.
Προσέξτε πως τα πορτοκαλί (επίσημα) κρούσματα συνέχιζαν να αυξάνονται εκθετικά: Για 12 ακόμα ημέρες, υπήρχε η εντύπωση πως η κατάσταση συνέχιζε να χειροτερεύει. Αλλά δεν ήταν έτσι. Απλά οι ασθενείς εμφάνιζαν πιο έντονα συμπτώματα, επισκέπτονταν συχνότερα τον γιατρό και το σύστημα εντοπισμού τους ήταν ισχυρότερο.

Η έννοια των επισήμων και των πραγματικών περιπτώσεων είναι πολύ σημαντική. Ας την συγκρατήσουμε για αργότερα.

Οι υπόλοιπες περιοχές της Κίνας οργανώθηκαν επαρκώς και εγκαίρως μέσα από την κεντρική κυβέρνηση. Ελήφθησαν άμεσα και δραστικά μέτρα. Αυτό είναι το αποτέλεσμα:

Κάθε ευθεία γραμμή είναι μια περιοχή της Κίνας με κρούσματα κοροναϊού. Για καθεμία υπήρχε το ενδεχόμενο να γίνει εκθετική, αλλά χάρη στα μέτρα που ελήφθησαν στα τέλη Ιανουαρίου, όλες τους σταμάτησαν την μετάδοση του ιού.

Εντωμεταξύ, η Νότια Κορέα, η Ιταλία και το Ιραν, είχαν ένα μήνα στη διάθεσή τους να διδαχθούν από τα παραπάνω. Αλλά δεν το κάνανε. Ξεκίνησαν με τον ίδιο εκθετικό ρυθμό αύξησης της Hubei και ξεπέρασαν κάθε περιοχή της Κίνας πριν το τέλος του Φεβρουαρίου.

Ανατολικές Χώρες

Στη Νότια Κορέα τα κρούσματα εκτοξεύτηκαν. Αναρωτηθήκατε γιατί στην Ιαπωνία, την Ταϊβάν, την Σιγκαπούρη, την Ταϊλάνδη ή στο Χονγκ Κονγκ δεν συνέβη το ίδιο;

Όλες τους είχαν χτυπηθεί από τον SARS το 2003, και όλες τους έμαθαν από αυτό. Γνώριζαν πόσο μεταδοτικός ή θανατηφόρος μπορεί να γίνει, και γνώριζαν πως έπρεπε να τον πάρουν στα σοβαρά. Για αυτόν τον λόγο, σε όλα τα γραφήματά τους, παρότι τα κρούσματα ξεκινούν πολύ νωρίτερα, δεν μοιάζουν να αυξάνονται εκθετικά.

Μέχρι στιγμής, έχουμε αφηγηθεί ιστορίες για εκρήξεις της επιδημίας του κορονοϊού και για κυβερνήσεις που αναγνωρίζουν τον κίνδυνο και τον περιορίζουν. Για τις υπόλοιπες χώρες όμως, πρόκειται για μια τελείως διαφορετική ιστορία.

Πριν ασχοληθούμε με αυτές, μια σημείωση για τη Νότια Κορέα: Η χώρα μάλλον αποτελεί εξαίρεση. Ο κορονοϊός περιορίστηκε για τα πρώτα 30 κρούσματα. Ο ασθενής 31 ήταν μάλλον υπερ-μεταδοτικός, μολύνοντας χιλιάδες άλλους ανθρώπους. Επειδή ο ιος μεταδίδεται προτού οι ασθενείς εμφανίσουν συμπτώματα, τη στιγμή που οι αρχές αντιλήφθηκαν την κατάσταση, ήταν αργά. Τώρα πληρώνουν τις συνέπειες αυτής της μίας περίπτωσης. Ωστόσο, οι προσπάθειές τους για αναχαίτιση της μετάδοσης φαίνονται εδώ:

Η Ιταλία την έχει ήδη ξεπεράσει σε αριθμό κρουσμάτων, και το Ιραν θα την ξεπεράσει αύριο (10/3/2020).

Ουάσινγκτον

Έχουμε ήδη εξετάσει την αύξηση των κρουσμάτων στη Δύση, και πόσο άσχημα φαινονται τα προγνωστικά με δεδομένα μόνο μιας εβδομάδας. Τώρα φανταστείτε πως η μετάδοση συνήθως δεν γίνεται όπως στη Wuhan ή σε άλλες Ανατολικές χώρες. Πρόκειται για κολοσσιαία επιδημία.
Ας δούμε μερικές περιπτώσεις, όπως την Ουάσινγκτον, την περιοχή του κόλπου του Σαν Φρανσίσκο, το Παρίσι και τη Μαδρίτη.

Η Ουάσινγκτον είναι η Wuhan της Αμερικής. Ο αριθμός των κρουσμάτων αυξάνεται εκθετικά. Αυτή τη στιγμή είναι 140.

Αλλά κάτι ενδιαφέρον συνέβη αρχικά. Το ποσοστό θανάτων ήταν τεράστιο. Σε κάποια χρονική στιγμή, η πολιτεία είχε 3 περιπτώσεις και έναν θάνατο.
Γνωρίζουμε από άλλα μέρη πως η θνητότητα του κορονοϊού κυμαίνεται μεταξύ 0.5% και 5% (περισσότερα για αυτό στη συνέχεια). Πώς μπορεί να είναι 33% στην προκειμένη περίπτωση;

Τελικά ο ιός μεταδίδοταν χωρίς να γίνεται αντιληπτός για εβδομάδες. Στην πραγματικότητα, δεν ισχύει πως υπήρχαν μόνο 3 περιπτώσεις. Απλά οι αρχές γνώριζαν μονάχα για τρεις, μια εκ των οποίων οδήγησε σε θάνατο, αφού όσο σοβαρότερα τα συμπτώματα τόσο πιο πιθανό να γίνουν διαγνωστικές εξετάσεις.
Αυτό μοιάζει λίγο με τα πορτοκαλί και γκρί ιστογράμματα στην Κίνα: Γνώριζαν μόνο τα πορτοκαλί ιστογράμματα (επίσημα κρούσματα) τα οποία φαίνονταν καθησυχαστικά: μονάχα 3. Στην πραγματικότητα όμως, ήταν εκατοντάδες, ίσως χιλιάδες πραγματικές περιπτώσεις.

Αυτό είναι πρόβλημα: Κάθε στιγμή έχεις ως δεδομένα τα επίσημα κρούσματα, όχι τα πραγματικά. Ωστόσο πρέπει να γνωρίζεις τα πραγματικά. Πώς μπορείς να κάνεις μια εκτίμηση για τον αριθμό τους; Φαίνεται πως υπάρχουν μερικοί τρόποι. Και ο συγγραφέας του άρθρου έχει φτιάξει ένα μοντέλο, στο οποίο μπορεί κανείς να βάλει αριθμούς και να δει το αποτέλεσμα.

Αρχικά, μέσω των θανάτων. Εάν υπάρχουν θάνατοι στην περιοχή, τούτο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να μαντέψει κανείς τον αριθμό των πραγματικών κρουσμάτων. Γνωρίζουμε περίπου πόσος χρόνος χρειάζεται για ένα άτομο από τη στιγμή της μόλυνσής του από τον ιο έως τον θάνατο εάν αυτός συμβεί (17.3 ημέρες). Αυτό σημαίνει πως ένας ασθενής που πέθανε στις 29/2 πιθανότατα μολύνθηκε περίπου στις 12/2.

Επίσης, γνωρίζουμε τη θνητότητα. Για αυτό το σενάριο, χρησιμοποιείται το 1% (θα συζητήσουμε αργότερα τις λεπτομέρειες). Αυτό σημαίνει πως, γύρω στις 12/2, υπήρχαν περίπου 100 κρούσματα στην περιοχή (εκ των οποίων ένα οδήγησε σε θάνατο αργότερα).

Τέλος, χρησιμοποιούμε τον μέσο χρόνο που χρειάζεται για να διπλασιαστούν τα κρούσματα του κοροναϊού. Είναι 6.2. Αυτό σημαίνει πως, στις 17 αυτές ημέρες, τα κρούσματα πολλαπλασιάστηκαν κατά ~8 (=2^(17/6)). Αυτό σημαίνει πως, εάν δεν γίνεται διαγνωστικός έλεγχος σε όλες τις περιπτώσεις (όπως μάλλον συμβαίνει στην Ελλάδα), ένας θάνατος σήμερα σημαίνει 800 πραγματικά κρούσματα σήμερα.

Η Ουάσινγκτον έχει έως σήμερα 22 θανάτους. Με γρήγορους υπολογισμούς, αυτό συνεπάγεται ~16,000 πραγματικά κρούσματα κοροναϊού σήμερα. Όσα το σύνολο των επισήμων κρουσμάτων στην Ιταλία και το Ιράν μαζί δηλαδή.

Αν παρατηρήσουμε τις λεπτομέρειες, συμπεραίνουμε πως 19 από αυτούς τους θανάτους προέρχονται από μια ομάδα ανθρώπων, άρα ίσως ο ιος δεν έχει μεταδοθεί σε τόση μεγάλη έκταση. Συνεπώς, αν υπολογίσουμε αυτούς τους 19 θανάτους σαν έναν, και κάνουμε update στο μοντέλο μας, έχουμε ~3000 κρούσματα σήμερα.,

MUST READ

Γιατί ο Χίφι είναι δυσαρεστημένος στην Παρί – Οι δηλώσεις με… νόημα και τα σενάρια για το μέλλον του

Ο Trevor Bedford χρησιμοποιεί τους ιούς και τις μεταλλάξεις τους για να εκτιμήσει τα τωρινά κρούσματα.