Οι ευρωπαϊκές πόλεις που θησαυρίζουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία

Ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελεί πηγή υπέρογκων κερδών για ευρωπαϊκές πόλεις που διαθέτουν βιομηχανία όπλων και την τελευταία τριετία δουλεύουν στο «φουλ» τις μηχανές.

Η λιθόστρωτη πόλη της Μπουρζ βρίσκεται στην «Κενή Διαγώνιο» της Γαλλίας: την κεντρική λωρίδα γεωργικής γης που οι κάτοικοι της πόλης προσπερνούν με ιλιγγιώδη ταχύτητα καθ’ οδόν προς κάπου αλλού.

Διαβάστε επίσης: Μια φορά Ολυμπιακός, για πάντα Ολυμπιακός: Η «ερυθρόλευκη» φωτογραφία του Βαλμπουενά

Το 1860 ο Ναπολέων Γ΄ αποφάσισε να κατασκευάσει εκεί ένα χυτήριο και οπλοστάσιο κανονιών, ένα μέρος με ασφάλεια μακριά από τα εύθραυστα ανατολικά σύνορα της Γαλλίας. Με μόλις 64.000 κατοίκους, η Μπουρζ μέχρι πρόσφατα έχανε θέσεις εργασίας, καθώς οι σύγχρονοι κατασκευαστές όπλων έχαναν παραγγελίες.

«Υπήρξε μια μακρά περίοδος ύφεσης», θυμάται ο Serge Richard, επικεφαλής του τοπικού εμπορικού επιμελητηρίου.

Σήμερα, ωστόσο, η Μπουρζ βρίσκεται στα πρόθυρα μιας αξιοσημείωτης αναγέννησης. Οι κυβερνήσεις της Ευρώπης αυξάνουν τις «αμυντικές» δαπάνες εν όψει της ρωσικής επιθετικότητας και της αμερικανικής αστάθειας, ισχυρίζεται ο Economist.

Οι πόλεις που εξαρτώνται από την «άμυνα», οι οποίες έχουν συνηθίσει εδώ και καιρό στην βιομηχανική παρακμή, προετοιμάζονται για το αντίθετο. Τρία μέρη, στη Γαλλία, τη Γερμανία και την Πολωνία, καταδεικνύουν τις τεράστιες δυνατότητες, αλλά και τις πιέσεις που μπορεί να επιφέρει αυτό, υποστηρίζει το βρετανικό μέσο, που προσθέτει τα ακόλουθα.

Πόλεις που ανθούν από τον πόλεμο

Η Μπουρζ προετοιμάζεται για μιαν άνθηση. Ήδη λειτουργούν εκεί εργοστάσια δύο μεγάλων ευρωπαϊκών «αμυντικών» εταιρειών: της MBDA, μιας εταιρείας που κατασκευάζει πυραύλους και πυραυλικά συστήματα, και της KNDS, μιας γαλλο-γερμανικής που κατασκευάζει το οβιδοβόλο CAESAR και τα βλήματα των 155 χιλιοστών.

Μαζί, αναμένεται να επενδύσουν το τεράστιο ποσό του 1 δισεκατομμυρίου ευρώ (1,1 δισεκατομμύρια δολάρια) εκεί τα επόμενα 5 χρόνια. Όταν άκουσα τα ποσά, «παραλίγο να πέσω από την καρέκλα μου», λέει ο Yann Galut, ο αριστερός δήμαρχος της πόλης. «Ένα δισεκατομμύριο ευρώ, μπορείτε να το πιστέψετε;».

Στα περίχωρα της πόλης, η MBDA κατεδαφίζει παλιά κτήρια σε ένα οικόπεδο δίπλα στις υπάρχουσες εγκαταστάσεις της με σκοπό την επέκταση. Σε όλη την πόλη, η KNDS έχει τριπλασιάσει την παραγωγή CAESAR από το 2022. Μαζί, οι εταιρείες αναμένεται να προσθέσουν 2.500 θέσεις εργασίας τα επόμενα 5 χρόνια.

Οι επιπτώσεις φτάνουν πέρα ​​από την Μπουρζ, στους δεκάδες υπεργολάβους που προμηθεύουν τους «γίγαντες», σημειώνει ο François Cormier-Bouligeon, ο τοπικός βουλευτής, ο οποίος αποκαλεί την επέκταση κολοσσιαία.

Η πλάστιγγα γέρνει προς την πλευρά που λέει ότι αυτό είναι ευπρόσδεκτο. Οι νέες θέσεις εργασίας θα είναι εξειδικευμένες και καλά αμειβόμενες. Η Μπουρζ έχει ήδη επωφεληθεί από τις νέες παραγγελίες στις εταιρείες, χάρη στην αύξηση του επταετούς «αμυντικού» προϋπολογισμού που ξεκίνησε υπό τον Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν το 2019. Η ανεργία μειώθηκε από 10,3% το 2015 σε 6,7% το τρίτο τρίμηνο του 2024, κάτω από τον εθνικό μέσο όρο.

Αλλά φέρνει και προκλήσεις. Μία από αυτές είναι ο σχεδιασμός υπηρεσιών -παιδικοί σταθμοί, σχολεία, στέγαση, γιατροί- για τους νεοφερμένους. Ο κ. Galut έχει διαμηνύσει σε δημάρχους 54 άλλων γαλλικών πόλεων που εξαρτώνται από την «άμυνα» να συνυπογράψουν μιαν αίτηση για επιπλέον κρατική βοήθεια.

Επιπλέον, προκειμένου να προσελκύσει τουρίστες, εξασφάλισε για την Μπουρζ, με τον γοτθικό καθεδρικό ναό της, τον τίτλο «Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα πολιτισμού» για το 2028. Ένα άλλο ζήτημα είναι οι δεξιότητες. Για να ωφεληθούν οι ντόπιοι, χρειάζονται τα κατάλληλα προγράμματα κατάρτισης και οι μαθητείες. Οι επικεφαλής επιχειρήσεων ήδη αναφέρουν δυσκολίες στις προσλήψεις. Ορισμένοι κάτοικοι φοβούνται ότι οι τιμές των ακινήτων μπορεί να αυξηθούν.

Τέτοιες ανησυχίες υπάρχουν και στο Unterlüss, μια καταπράσινη γερμανική πόλη κοντά στο Αννόβερο που περιβάλλεται από το δάσος Lüsswald. Ο τακτικός ήχος των δοκιμών με πυροβόλα όπλα είναι το… soundtrack της ζωής εκεί, όπου δεσπόζει το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής του γερμανικού γίγαντα της «άμυνας» Rheinmetall. Βαριά φορτηγά διασχίζουν την πόλη με πάταγο.

Η κυκλοφορία των εργαζομένων προς την εταιρεία μπλοκάρει τους δρόμους την ώρα αιχμής. Η Rheinmetall σύντομα θα απασχολήσει σχεδόν τόσο προσωπικό στο επεκταμένο εργοστάσιό της -περίπου 3.500- όσοι είναι και οι κάτοικοι του Unterlüss. Όπως και στην περίπτωση της Μπουρζ, αυτό είναι ταυτόχρονα κατάρα κι ευλογία.

Το φιλόδοξο σχέδιο επέκτασης της Rheinmetall περιλαμβάνει ένα νέο εργοστάσιο πυρομαχικών στην πόλη, για να προστεθεί σε αυτά που ήδη κατασκευάζουν αυτοκινούμενα οβιδοβόλα, καθώς και τα Lynx και Puma, δύο τύπους τεθωρακισμένων οχημάτων.

Στην περσινή τελετή των εγκαινίων παρευρέθηκαν ο Όλαφ Σολτς, τότε Γερμανός καγκελάριος, και ο Μπόρις Πιστόριους, ο υπουργός Άμυνας. Έκτοτε, ο θόρυβος και η κυκλοφορία έχουν ενταθεί. Δεκάδες περονοφόρα ανυψωτικά οχήματα κινούνται ολούθε στον χώρο.

«Κατασκευάζουμε το νέο μας εργοστάσιο με την ταχύτητα της Rheinmetall», λέει ο Jan-Phillipp Weisswange, εκπρόσωπος της εταιρείας, υπονοώντας μιαν αντίθεση με τον αργό ρυθμό των περισσότερων γερμανικών κατασκευών.

Η αντιμετώπιση ενός «αμυντικού μερίσματος» είναι ένα ωραίο πρόβλημα για τις ευρωπαϊκές πόλεις

Η εταιρεία προσλαμβάνει τώρα εκατοντάδες εξειδικευμένους και άλλους εργάτες με καλές αποδοχές. Η Katharina Ebeling, η Χριστιανοδημοκράτισσα δήμαρχος του Unterlüss, επενδύει 1,3 εκατομμύρια ευρώ φέτος, για να ανακαινίσει τον σιδηροδρομικό σταθμό και να κάνει άλλες βελτιώσεις για να βοηθήσει την πόλη να αντεπεξέλθει.

Παρόλα αυτά, πολλοί ντόπιοι φαίνονται δυσαρεστημένοι. Στις πρόσφατες ομοσπονδιακές εκλογές, το 35,7% ψήφισε την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), πολύ πάνω από τον εθνικό μέσο όρο του 20,8%. Η πόλη έχει λίγα καταστήματα, καφετέριες ή εκκλησίες. Η έλευση του προσωπικό της Rheinmetall στη δουλειά γίνεται ως επί το πλείστον από κοντινά μέρη.

Έτσι, οι ντόπιοι υποφέρουν από τον θόρυβο και τη ρύπανση χωρίς να έχουν άμεσα οφέλη. Όπως και στην Μπουρζ, οι υπεργολάβοι παραπονιούνται ότι ο γίγαντας της «άμυνας» μπορεί να κλέψει τους εξειδικευμένους εργάτες τους.

Στη γειτονική Πολωνία, οι προκλήσεις είναι μάλλον διαφορετικές. Η χώρα αυξάνει τις «αμυντικές» δαπάνες στο 4,7% του ΑΕΠ φέτος. Αλλά αγοράζει μεγάλο μέρος του εξοπλισμού της από το εξωτερικό. Ο Wladyslaw Kosiniak-Kamysz, υπουργός Άμυνας, λέει ότι θέλει οι μισές παραγγελίες για πολεμικό εξοπλισμό να παράγονται στην Πολωνία.

Η δυσκολία έγκειται στο γεγονός ότι ο κρατικό όμιλο «αμυντικών» βιομηχανιών (PGZ), ένας όμιλος 50 εταιρειών, έχει εκτοπίσει τις περισσότερες ιδιωτικές, αλλά είναι ακατάλληλος ακόμη και για την προμήθεια του πολωνικού στρατού με τα απαραίτητα.

Σε μια προσπάθεια να ενισχύσει τον όμιλο, η κυβέρνηση παρήγγειλε πέρυσι 96 οβιδοβόλα από μια εταιρεία του PGZ. Τον Μάρτιο υπέγραψε συμφωνία για 111 Borsuk, τα πρώτα στρατιωτικά οχήματα που αναπτύχθηκαν πλήρως στην Πολωνία. Για τη νοτιοανατολική πόλη Stalowa Wola, όπου κατασκευάζεται το Borsuk, αυτό θα να μετασχηματίσει τα πράγματα.

Ιδρυθείσα πριν από 80 χρόνια, όταν αποψιλώθηκε ένα δάσος και ανεγέρθηκε ένα μεταλλουργείο, η Stalowa Wola («Χαλύβδινη Θέληση») είναι συνυφασμένη με την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι βιομηχανίες της, λέει ο δήμαρχος Lucjusz Nadberezny.

Μετά από μαζικές απολύσεις τη δεκαετία του 1990, η βιομηχανική βάση της περιοχής αναζωογονήθηκε από ξένες επενδύσεις σε εργοστάσια ανταλλακτικών αυτοκινήτων. Τα δημόσια οικονομικά της πόλης, σε μια από τις φτωχότερες περιοχές της Πολωνίας, παραμένουν πιεσμένα.

Αλλά με περισσότερες παραγγελίες που σχετίζονται με την «άμυνα», η χαλυβουργία της πόλης σχεδιάζει να επεκτείνει τις αποθήκες της και να τριπλασιάσει τις παραγωγικές της δυνατότητες έως το 2026, κάτι που αναμένεται να της δώσει ώθηση.

Η αντιμετώπιση ενός «αμυντικού μερίσματος» είναι ένα ωραίο πρόβλημα για τις ευρωπαϊκές πόλεις, λέει ο Economist. Εάν οι «αμυντικές» δαπάνες συνεχίσουν να αυξάνονται με τους τρέχοντες ρυθμούς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι το γεγονός θα ενισχύσει το ΑΕΠ στην ΕΕ κατά 0,5% έως το 2028.

MUST READ

Mόνο ο Ολυμπιακός στην κλειστή ευρωπαϊκή Λίγκα βόλεϊ

Για τις ίδιες τις πόλεις, που συχνά βρίσκονται σε «σκουριασμένες ζώνες», η διαχείριση αυτού θα πρέπει να γίνει με τρόπο που να αποφέρει τοπικά οφέλη. Διαφορετικά, η απογοήτευση θα μπορούσε να οδηγήσει σε μιαν οδυνηρή ενδυνάμωση των πολιτικών άκρων, καταλήγει το βρετανικό μέσο.