Τα μαθηματικά της πείνας – Ο υπολογισμένος τρόπος που το Ισραήλ προκάλεσε λιμό στη Γάζα

REUTERS/Hatem Khaled

Πριν από έναν περίπου χρόνο, αρχές Αυγούστου 2024, είχε προκληθεί σάλος όταν, σε ομιλία του ο ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών, Μπεζαλέλ Σμότριτς, έλεγε ότι το Ισραήλ πρέπει να αναλάβει τον έλεγχο της διανομής βοήθειας στη Γάζα.

Ο Σμότριτς, που πρωτοστατεί στα σχέδια να μετατραπεί η Γάζα «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής» και να εκτοπιστούν οι κάτοικοί της, με επιχείρημα τον ισχυρισμό ότι η Χαμάς είχε τον έλεγχο των καναλιών διανομής εντός της Λωρίδας, έλεγε:

«Είναι αδύνατο στη σημερινή παγκόσμια πραγματικότητα να διεξάγουμε πόλεμο – κανείς στον κόσμο δεν θα μας επέτρεπε να αφήσουμε να πεινάσουν και να διψάσουν δύο εκατομμύρια πολίτες, παρόλο που μπορεί να είναι δίκαιο και ηθικό μέχρι να επιστρέψουν τους ομήρους μας».

Και παρά το γεγονός ότι το Ισραήλ είχε τον έλεγχο της βοήθειας που εισερχόταν τότε στη Γάζα, με τις ανθρωπιστικής οργανώσεις να τη διανέμουν, πρόσθετε:

«Δεν μπορείς να πολεμήσεις τη Χαμάς με το ένα χέρι και να της δώσεις βοήθεια με το άλλο. Είναι τα χρήματά της, είναι τα καύσιμα της, είναι ο πολιτικός έλεγχος της Λωρίδας της Γάζας. Απλώς δεν λειτουργεί». Λίγους μήνες αργότερα, το Ισραήλ απέκλεισε πλήρως τη βοήθεια, έδιωξε ή μπλόκαρε τις ανθρωπιστικές οργανώσεις. Και τη διανομή βοήθειας ανέλαβε το Ανθρωπιστικό Ίδρυμα για τη Γάζα, με τις γνωστές συνέπειες.

Πόσο πίσω πάει η ιστορία

Το Ισραήλ γνωρίζει πόσα τρόφιμα χρειάζονται και, όπως επισημαίνει και ο Guardian, «ρυθμίζει την πείνα στη Γάζα» εδώ και δεκαετίες. Αρχικά υπολογίζοντας τις αποστολές για να ασκήσει πίεση αποφεύγοντας παράλληλα την πείνα.

REUTERS/Stringer

Το 2006, ανώτερος σύμβουλος του τότε πρωθυπουργού, Εχούντ Όλμερτ, έλεγε: «Η ιδέα είναι να βάλουμε τους Παλαιστίνιους σε δίαιτα, αλλά όχι να τους κάνουμε να πεθάνουν από την πείνα». Δύο χρόνια αργότερα, ισραηλινό δικαστήριο διέταξε τη δημοσιοποίηση εγγράφων που δείχνουν τις λεπτομέρειες αυτής της μακάβριας πολιτικής.

Η Cogat, η ισραηλινή υπηρεσία που εξακολουθεί να ελέγχει τις αποστολές βοήθειας στη Γάζα, υπολόγισε τότε ότι οι Παλαιστίνιοι χρειάζονταν κατά μέσο όρο τουλάχιστον 2.279 θερμίδες ανά άτομο την ημέρα. Η ποσότητα αυτή αντιστοιχούσε σε 1,836 κιλά τρόφιμα κατ’ άτομο.

Σήμερα, οι ανθρωπιστικές οργανώσεις ζητούν μια ακόμη μικρότερη ελάχιστη μερίδα: 62.000 μετρικούς τόνους ξηρών και κονσερβοποιημένων τροφίμων για την κάλυψη βασικών αναγκών 2,1 εκατομμυρίων ανθρώπων κάθε μήνα. Περίπου 1 κιλό τροφίμων ανά άτομο την ημέρα.

Μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου, το Ισραήλ επέτρεψε την είσοδο μόνο 56.000 τόνων τροφίμων στην περιοχή, σύμφωνα με τα αρχεία της Cogat, λιγότερο από το ένα τέταρτο των ελάχιστων αναγκών της Γάζας για εκείνη την περίοδο. Ακόμα κι αν κάθε σακούλα με αλεύρι από τον ΟΗΕ είχε συλλεχθεί και διανεμηθεί, και το Ανθρωπιστικό Ίδρυμα για τη Γάζα είχε αναπτύξει ασφαλή συστήματα για δίκαιη κατανομή, η πείνα ήταν αναπόφευκτη. Δεν υπήρχε αρκετό φαγητό.

Λιμός στο χειρότερο σενάριό του

Η Γάζα πλέον έχει κηρυχθεί επισήμως σε κατάσταση λιμού. Σύμφωνα με τους ειδικούς σε θέματα επισιτιστικής ασφάλειας του ΟΗΕ, στον παλαιστινιακό θύλακα εξελίσσεται το «χειρότερο σενάριο».

Οι παραδόσεις τροφίμων είναι «σε κλίμακα πολύ κάτω από αυτήν που χρειάζεται», εν μέσω «δραστικών περιορισμών στην είσοδο προμηθειών», ανέφερε η Ολοκληρωμένη Ταξινόμηση Φάσης Επισιτιστικής Ασφάλειας (IPC). Η έκθεσή της επικαλείται ισραηλινά στοιχεία για τη βοήθεια. Και σημειώνει ότι «η ανάλυσή μας των πακέτων τροφίμων που παρείχε το Ανθρωπιστικό Ίδρυμα, δείχνει ότι το σχέδιο διανομής τους θα οδηγούσε σε μαζική πείνα, ακόμη και αν ήταν σε θέση να λειτουργήσει χωρίς τα τρομακτικά επίπεδα βίας που έχουν αναφερθεί».

«Κρίση πείνας»

Τον Μάρτιο και τον Απρίλιο η Γάζα βρισκόταν υπό πλήρη πολιορκία, χωρίς να εισέρχονται τρόφιμα. Στα μέσα Μαΐου, ο Νετανιάχου δήλωσε ότι οι αποστολές θα ξαναρχίσουν λόγω της διεθνούς πίεσης για μια «κρίση πείνας».

Ωστόσο, τον Μάιο εισήλθε μόνο μια μικρή ποσότητα τροφίμων, σε ποσότητες που χρησίμευσαν μόνο για να επιβραδύνουν την πτώση της Γάζας στον λιμό, όχι να την σταματήσουν. Δύο μήνες αργότερα, η κλίμακα των δεινών έχει πυροδοτήσει έναν ακόμη γύρο διεθνούς αγανάκτησης. Οι εικόνες των σκελετωμένων παιδιών υποχρέωσαν ακόμη και τον Ντόναλντ Τραμπ να απαιτεί να δοθεί «κάθε ουγκιά τροφής» στα πεινασμένα παιδιά.

Ποια ήταν η απάντηση του Τελ Αβίβ; Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου υποσχέθηκε μόνο «ελάχιστη» επιπλέον βοήθεια. Ο αριθμός των φορτηγών τροφίμων που εισέρχονται στην περιοχή έχει αυξηθεί, αλλά εξακολουθεί να είναι πολύ κάτω από το ελάχιστο που απαιτείται για να σιτιστούν οι Παλαιστίνιοι εκεί, πόσο μάλλον να αντιστραφεί ένας λιμός. Παιδιά πεθαίνουν καθημερινά από ασιτία.

Βοήθεια από αέρος

Οι αεροπορικές ρίψεις επανεκκίνησαν από χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Βρετανία, η Αίγυπτος, η Ιορδανία και τα ΗΑΕ. Ωστόσο, η ρίψη τροφίμων με αλεξίπτωτο είναι ακριβή, αναποτελεσματική και περιστασιακά θανατηφόρα. Το 2024, τουλάχιστον 12 άνθρωποι πνίγηκαν προσπαθώντας να ανακτήσουν τρόφιμα που έπεσαν στη θάλασσα. Ακόμη πέντε σκοτώθηκαν όταν έπεσαν πάνω τους παλέτες.

Επιπλέον, ειτρέπουν στο Ισραήλ και τους συμμάχους του να παρουσιάζουν την πείνα ως καταστροφή που προκαλείται από την εφοδιαστική αλυσίδα και όχι ως κρίση που δημιουργείται από την κρατική πολιτική.

Στους πρώτους 21 μήνες του πολέμου, 104 πτήσεις προμήθευσαν τρόφιμα ισοδύναμα με μόλις τέσσερις ημέρες για τη Γάζα, σύμφωνα με ισραηλινά στοιχεία, με κόστος που ανέρχεται σε δεκάδες εκατομμύρια δολάρια. Με τα ίδια χρήματα, και με φορτηγά, πολύ περισσότερα τρόφιμα θα έφταναν στους πεινασμένους.

Στη Γάζα, τα μόνα εμπόδια στην προώθηση της βοήθειας από τα σύνορα είναι οι περιορισμοί που επιβάλλονται από το Ισραήλ.

MUST READ

Δεν είναι απλά το Μουσείο του Ολυμπιακού, είναι η «καρδιά» του Ολυμπιακού! (vids)

Η κυβέρνηση του Ισραήλ γνωρίζει πόσα τρόφιμα χρειάζονται οι κάτοικοι της Γάζας για να επιβιώσουν και πόσα τρόφιμα πηγαίνουν στην περιοχή. Στο παρελθόν χρησιμοποίησε αυτά τα δεδομένα για να υπολογίσει πόσα τρόφιμα χρειάζονταν για να αποφευχθεί η λιμοκτονία. Και όμως, την αφήνουν να εξελίσσεται.