
Το μουσείο γενοκτονίας των Αρμενίων βρίσκεται έξω από το Γερεβάν για να κρατά “ζωντανές” τις μνήμες των τουρκικών θηριωδιών. Εξόντωσαν 1.500.000, η δολοφονία των υπευθύνων.
Εκεί ψηλά στον λόφο Tsitsernakaberd , λίγο έξω από το Ερεβάν, υπάρχει ένα διώροφο κτίριο αφιερωμένο στη μνήμη 1.5000.000 Αρμενίων που εξολοθρεύτηκαν από τους Τούρκους το 1915, στο πλαίσιο της εθνοκάθαρσης. Σαν το κυπριακό “Δεν ξεχνώ», οι Αρμένιοι θέλουν να κρατήσουν ζωντανές στη μνήμη τους, τις θηριωδίες των γειτόνων τους, στο μουσείο “γενοκτονίας των Αρμενίων”

Οι διανοούμενοι των Αρμενίων, που σκοτώθηκαν από τους Τούρκους
Η δομή του Μουσείου, είναι σχεδιασμένη από τους αρχιτέκτονες S. Kalashian, L. Mkrtchyan και τον γλύπτη F. Araqelyan και το περιεχόμενο του αφηγείται τα τραγικά γεγονότα του 1915 μέσα από φωτογραφίες, βίντεο, αναφορές και έγγραφα αυτοπτών μαρτύρων, ημερολόγια και προσωπικά αντικείμενα επιζώντων καθώς και προφορικές ιστορίες. Η οροφή του Μουσείου είναι επίπεδη και καλύπτεται με τσιμεντόλιθους. Έχει θέα στο μαγευτικό όρος Aραράτ και την γραφική κοιλάδα του και προσφέρει μια αντίθεση ανάμεσα στην κατάλευκη αγνή βουνοκορφή και στα πλημμυρισμένο από αίμα εκθέματα του μουσείου.
Στον εξωτερικό χώρο υπάρχει αναμμένη μια φλόγα για να μείνει άσβεστη η μνήμη των αδικοχαμένων Αρμενίων, εν μέσω υποβλητικών μουσικών εμπλουτισμένων με θρήνους και στον πηγαιμό για το μουσείο δεκάδες μικρά δενδράκια είναι φυτεμένα από πρωθυπουργούς, προέδρους και προσωπικότητες απ όλο τον κόσμο.
Το Μνημείο αποτελείται από τη στήλη ύψους 44 μέτρων που συμβολίζει την αναγέννηση των Αρμενίων. Δίπλα της υψώνονται οι 12 λίθινες πλάκες κυκλικά τοποθετημένες και λιγογερμένες προς τα εμπρός, οι οποίες παρουσιάζουν τις 12 επαρχίες της Δυτικής Αρμενίας (ήτανε κατοικημένες κυρίως από Αρμένιους), που τώρα βρίσκονται στην Τουρκία. Σε ένα μεγάλο τείχος μήκους 100 μέτρων, είναι χαραγμένα τα ονόματα των πόλεων και χωριών που έπεσαν κάηκαν και λεηλατήθηκαν.
Το site εξάλλου www.genocide-museum.am, είναι σχεδιασμένο σε 4 γλώσσες, στην τουρκική για να μαθαίνουν οι νέοι τις θηριωδίες των προγόνων τους και στην γαλλική, μιας και η Γαλλία μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ελλάδα είναι οι χώρες που άνοιξαν την αγκαλιά τους για να φιλοξενήσουν τους ξεριζωμένους. Το μουσείο άνοιξε τις πύλες του το 1995, στην 80η επέτειο της γενοκτονίας.
Η συστηματική εξόντωση των Αρμενίων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έγινε κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν ο σουλτάνος και ο τσάρος βρέθηκαν σε διαφορετικά στρατόπεδα. Το σχέδιο του Υπουργού Εσωτερικών, Ταλαάτ Πασά, μπήκε σε εφαρμογή στις 24 Απριλίου του 1915, με τη σύλληψη 250 επιφανών Αρμενίων στην Κωνσταντινούπολη, οι οποίοι εκτελέστηκαν το ίδιο βράδυ. Το έθνος των Αρμενίων έμεινε χωρίς κεφαλές καθοδήγησης.

Ο Μεχμέτ Ταλάατ, ο Τούρκος εμπνευστής της γενοκτονίας
Αμέσως μετά άρχισαν ομαδικές σφαγές του αρμενικού λαού στην Ανατολική Μικρά Ασία. Χαρακτηριστικό είναι το τηλεγράφημα του Ταλαάτ στις 28 Απριλίου 1915 προς τους νομάρχες των περιοχών αυτών: «Αποφασίσθηκε να τεθεί τέρμα στο ζήτημα των Αρμενίων με εκτόπισίν τους στις ερήμους και την εξόντωση αυτού του ξενικού στοιχείου». Έως το 1918 πάνω από ενάμισυ εκατομμύριο Αρμένιοι έχασαν τη ζωή τους ή αναγκάστηκαν να εκπατριστούν.
Η γενοκτονία του 1915 παρέμεινε ατιμώρητη από τη διεθνή κοινότητα, παρότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία, ως σύμμαχος των Κεντρικών Δυνάμεων, βρισκόταν στους ηττημένους του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Αδόλφος Χίτλερ τη χρησιμοποίησε ως παράδειγμα για να δικαιολογήσει το Εβραϊκό Ολοκαύτωμα. «Ποιος μιλάει σήμερα για τον αφανισμό των Αρμενίων;» διερωτήθηκε το 1939.
Η Αρμενική Γενοκτονία ήταν εν γνώσει των Γερμανών, συμμάχων των Οθωμανών στον Μεγάλο Πόλεμο, οι οποίοι όμως επέβαλαν καθεστώς λογοκρισίας στην πατρίδα τους. Ο μόνος πολιτικός που προσπάθησε μάταια να καταγγείλει την εξόντωση των Αρμενίων ήταν ο σοσιαλδημοκράτης Καρλ Λίμπκνεχτ, μετέπειτα ιδρυτής του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας, στις 11 Ιανουαρίου 1916. Η ιστορική έρευνα έχει φέρει στο φως ντοκουμέντα ότι οι Γερμανοί ενθάρρυναν τους Οθωμανούς στην εξόντωση των Αρμενίων, επειδή τους θεωρούσαν προσκείμενους στους Ρώσους.
Μόλις το 2015 η Γερμανία χρησιμοποίησε τον όρο «γενοκτονία» για την εξόντωση των Αρμενίων από τους Οθωμανούς Τούρκους, υποκύπτοντας στις πιέσεις βουλευτών.«Η σφαγή των Αρμενίων πριν από 100 χρόνια υπήρξε γενοκτονία, το κλασικό παράδειγμα εθνοκάθαρσης, μαζικής καταστροφής και απέλασης», δήλωσε ο πρόεδρος της Γερμανίας Γιοακίμ Γκάουκ, κατά την διάρκεια επιμνημόσυνης δέησης που έγινε σε ναό του Βερολίνου στις 23 Απριλίου.
Η Τουρκία, ως διάδοχο κράτος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ποτέ δεν παραδέχτηκε τη Γενοκτονία των Αρμενίων. Υποστηρίζει ότι επρόκειτο για μία επιχείρηση καταστολής κατά των Αρμενίων, που είχαν συνεργαστεί με τις ρωσικές δυνάμεις εισβολής στην ανατολική Τουρκία και ότι οι νεκροί δεν ξεπερνούσαν τις 300.000.
Η Γενοκτονία των Αρμενίων παραλληλίζεται με γενοκτονίες σε βάρος και άλλων χριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, των Ελλήνων και των Ασσυρίων (Νεστοριανών χριστιανών). Για τους Αρμενίους η ανάγκη εξολόθρευσης ήταν μεγαλύτερη, διότι σε αντίθεση με τους Έλληνες, δεν υπήρχε αρμενικό κράτος, όπου θα έβρισκαν καταφύγιο. Αρχικά υπήρξε η σκέψη να εκδιωχθούν οι Αρμένιοι προς τη Ρωσία, αλλά υπήρχε ο φόβος ότι θα εντάσσονταν στον Ρωσικό Στρατό και θα επανέρχονταν. Έτσι αποφασίστηκε η εξόντωσή τους μέσα στην Ανατολία, σε πορείες θανάτου μέσω της Μεσοποταμίας, στην έρημο χωρίς τροφή ή νερό. Συχνά, οι άνθρωποι αυτοί υποβάλλονταν σε βασανιστήρια και αναγκάζονταν να περπατήσουν γυμνοί κάτω από τον καυτό ήλιο μέχρι να πέσουν νεκροί. Όσοι σταματούσαν για να ξεκουραστούν, πυροβολούνταν.
Την ίδια στιγμή, οι Νεότουρκοι δημιούργησαν τις «διμοιρίες θανάτου» ή «τάγματα σφαγής», που έπρεπε να πραγματοποιήσουν, όπως το έθεσε ένας αξιωματούχος, «εκκαθάριση των χριστιανικών στοιχείων». Αυτές οι ομάδες αποτελούνταν από δολοφόνους και άλλους πρώην κατάδικους.Κατά τη διάρκεια της «τουρκοποίησης», οι ομάδες αυτές απήγαγαν αρκετά παιδιά Αρμενίων, τα προσηλύτισαν στο Ισλάμ και τα έδωσαν σε τουρκικές οικογένειες.
Χιλιάδες Αρμένιοι τότε πνίγηκαν σε ποτάμια, έπεσαν από γκρεμούς, σταυρώθηκαν και κάηκαν ζωντανοί. Για ένα χρονικό διάστημα μάλιστα, η τουρκική ύπαιθρος ήταν γεμάτη με πτώματα Αρμενίων.
Βίασαν γυναίκες και τις ανάγκασαν να ενταχθούν σε τουρκικά «χαρέμια» ή τις χρησιμοποίησαν ως σκλάβες. Μουσουλμανικές οικογένειες μετακινήθηκαν στα σπίτια Αρμενίων, αφού αυτοί είχαν απελαθεί και τα περιουσιακά στοιχεία τους είχαν κατασχεθεί. Όταν η γενοκτονία ολοκληρώθηκε, στην Οθωμανική Αυτοκρατορία είχαν επιβιώσει μόλις 388.000 Αρμένιοι.
Το 1919 το τούρκικο κακουργιοδικείο δίκασε τους “υπεύθυνους” της αρμένικης γενοκτονίας. Η «τριανδρία» που ηγούνταν της εξόντωσης, οι Εμβέρ Πασάς, Τζεμάλ Πασάς και Ταλαά καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά διέφυγαν στο εξωτερικό.
Μιας μυστική αποστολή εκδίκησης, οργανώθηκε από Αρμένιους επιζώντες της Γενοκτονίας, για την τιμωρία των Οθωμανών ηγετών, υπεύθυνων για το έγκλημα
Στις 15 Μαρτίου του 1921, ο Ταλαάτ Πασάς δολοφονήθηκε από τον φοιτητή, Σόγκομον Τεϊλιριάν στη Γερμανία. Το δικαστήριο τον αθώωσε.
Στις 21 Ιουλίου του 1922, ο Τζεμάλ Πασάς δολοφονήθηκε στην Τυφλίδα από τον Στεπάν Ντζαγκιγιάν.
Στις 4 Αυγούστου του 1922, ο Εμβέρ Πασάς σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια επίθεσης Σοβιετικών, στο σημερινό Τατζικιστάν….